درمان تنگی مجرا چیست؟

مجرا یک تیوب(لوله) است که ادرار را از مثانه به خارج هدایت می کند. مجرا معمولا به اندازه کافی، عریض و پهن است که ادرار  به راحتی و آزاد از آن به خارج جریان یابد. زمانی که مجرا باریک و تنگ شود به طوریکه خارج شدن ادرار محدود و کند شود، به آن تنگی مجرا(urethral stricture )گویند.

تنگی مجرا یک حالت و وضعیت پزشکی است که اساسا مردان را مبتلا می کند.

چه عواملی باعث تنگی مجرا می شوند؟

تنگی مجرا باعث می شود که مجرا باز نشود، این حالت معمولا به علت التهاب بافت مجرا و ایجاد بافت غیر طبیعی در مجرا به نام اسکار باعث تنگی می گردد. بافت اسکار می تواند به علت های متعددی بوجود آید. بچه هایی که جراحی برای عمل هیپوسپادیاس (مجرا در محل غیر طبیعی) داشته اند و مردانی که سابقه عمل جراحی گذاشتن وسیله نعوظ در آلت داشته اند، شانس ابتلا به تنگی مجرا را خواهند داشت. کسانی که از ارتفاع بلند می افتند، در معرض تنگی مجرا هستند. از مثال های فوق می توان از روی زین اسب افتادن یا ضربه به نزدیک کیسه بیضه (اسکروتوم) را نام برد.

سایر علل تنگی مجرا

  1. شکستگی لگن به علت تصادف
  2. گذاشتن سوند در مجرا بمدت طولانی
  3. اشعه درمانی به ناحیه لگن
  4. جراحی پروستات

 

عوامل تشدید کننده تنگی مجرا کدامند؟

بعضی مردان شانس بیشتری برای ابتلا به تنگي مجرا دارند، بخصوص آنهایی که:

  • دارای یک یا چند بار بیماری مقاربتی بوده اند.
  • اخیرا سوند در مجرا گذاشته باشند، برای تخلیه ادرار از مثانه
  • عفونت مجرا، احتمالا به علت عفونت که باعث التهاب و تحریک مجرا می شود.
  • بزرگی پروستات

علایم تنگی مجرا

تنگی مجرا باعث علائم متعددی می شود. این علائم از خفیف تا شدید می باشند. بعضی علائم تنگی مجرا شامل:

  • کاهش فشار ادرار یا کاهش حجم ادرار
  • بطور ناگهانی برای ادرار کردن به توالت رفتن
  • درد یا سوزش موقع ادرار کردن
  • درد در ناحیه لگن یا پایین شکم
  • ترشح مجرا
  • تورم و درد آلت
  • وجود خون در منی یا ادرار
  • عدم توانایی در ادرار کردن که نیاز به دخالت پزشکی ضروری می باشد

در معاینه بیمار، پزشک ممکن است چند نکته را متوجه شود، ترشح مجرا، وجود سفتی در آلت(مجرا)، قرمزی پوست آلت در محل تنگی

آزمایشات تشخیصی تنگی مجرا

بمنظور دست یابی به تشخیص تنگي مجرا در بیمار، پزشک ممکن است چند آزمایش را انجام دهد که شامل:

  1. آزمایش برای وجود میکروب سوزاک (گنوره) و کلامیدیا که باعث تنگی مجرا می شود.
  2. بررسی میزان خروج ادرار در ثانیه در مجرا
  3. بررسی وجود میکروب و خون در ادرارو معاینه بالینی آلت برای بررسی تنگی مجرا
  4. دیدن مجرای ادرار با دستگاه دوربین دارکه دقیقا تنگی مشخص می شود.
  5. عکس گرفتن از مجرا(رتروگردیورتروگرافی)، تنگی و طول آنرا نشان می دهد.
تنگی مجرا در بیمار
این عکس مربوط به پسر ۱۸ ساله ای است که ۳ بار مبتلا به تنگی مجرا شده بود. بار چهارم مجرا را باز کردم و برای جلوگیری از عود مجدد تنگی استنت در مجرا گذاشته شد که ان را در ردیف اخر عکس سمت راست مشاهده می کنید. فیلم جراحی تنگی مجرا در ادامه مطلب گذاشته شده است.

روش های درمان تنگی مجرا

اولین قدم تنگی مجرا، روش غیرجراحی می باشد. در این روش طول تنگی را مشخص باید کرد و درصورت امکان با وسایل دیلاتاتوزتنگی آن را بازکرد. این روش بطور سرپایی انجام می شود و معمولا بستگی به شدت تنگی و تعداد دفعات ابتلا فرد به تنگی مجرا دارد. روش دیگر رد کردن یک وایر(سوند باریک) از محل تنگی  وسپس باز کردن تنگی مجرا با دستگاهی که دوربین داردکه به این کار یورتروتومی (URETHROTOMY) گویند.

پس از باز کردن تنگی که معمولا این نوع تنگی ها که با این روش باز می شوند، تنگی های شدید هستند و برای جلوگیری از تنگی مجرا چند روز سوند در مجرا باید گذاشته شود و پس از خارج کردن سوند مجرا، برای جلوگیری از تنگی مجدد در آینده، بیمار هفته ای دو بارخودش سوند را ازمحل تنگی رد کند که مجددا تنگی ایجاد نشود و اینعمل به مدت 6 ماه، هفته ای دو بار  انجام شود.

دو عکس بالا مجرای ادرار بیمار میباشد که یکی دچار تنگی مجرا و دیگری سالم است. مجرا از ۲ قسمت تشکیل شده: قسمت جلو یا قدامی و مجرای عقب یا خلفی . بیشتر تنگی ها در قسمت جلوی مجرا ایجاد می شود مثلا به علت گذاشتن سوند در مجرا. ولی قسمت خلفی مجرا به علت شکستگی لگن باعث تنگی مجرا می شود. ضمنا بزرگی پروستات هم باعث تنگی مجرای خلفی می شود.

عکس ها مربوط به بیماری است که به علت گذاشتن سوند فولی به مدت یک هفته در مجرا بعد از یک سال دچار تنگی مجرا شده که این تنگی با دستگاه باز گردیده است.

عمل تنگی مجرا بوسیله جراحی

در این روش تنگي مجرا باید مشخص شود و سپس تنگی را باید کاملا برداشت و دو قسمت سالم مجرا به هم دوخته شود و سپس یک سوند بمدت 7 تا 10 روزدر مجرا گذاشته می شود تا محل عمل (آناستاموز) جوش بخورد. پیش آگهی این نوع درمان بسیار عالی است و غالبا تنگی مجدد ایجاد نمی گردد.

مجرا دو قسمت دارد:

  • قسمت قدامی(جلو)
  • قسمت خلفی(عقب)

قسمت خلفی مجرا از گردن مثانه شروع و تا مجرای ممبرانوس ادامه دارد. تنگی این قسمت معمولا به دنبال عمل پروستات و افتادن از ارتفاع، در حالیکه پاها باز می باشند که به آن SRADDLE گویند و شکستگی لگن رخ می دهد. اگر تنگی به دنبال شکستگی لگن و یا به روش SREADDLE باشد ممکن است مجرا کاملا قطع شود و فرد در این صورت قادر به ادرار کردن نخواهد بود که در این صورت باید داخل مثانه برای خروج ادرار سوند گذاشته شود.

در تنگی های بدنبال عمل جراحی پروستات، الزاما باید از روش یورتروتومی و یا وسیله دیگری به نام TUR  استفاده کرد. در تنگی های جلو یا قدام مجرا که بعد از مجرای ممبرانوس بوجود می آیند، معمولا به علت سوند گذاشتن در مجرا و ضربه مستقیم به آلت و در حالت سوم ضربه مجرا به صورتی که فرد روی جسمی از ارتفاع بیافتد رخ می دهد.

برای پرسش و پاسخ از دکتر روی لینک پرسش از دکتر کلیک کنید.

دکتر هوشنگ قوامی جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و ناباروری و ناتوانی جنسی مردان در تهران

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

برای ثبت پرسش خود از دکتر می توانید از این قسمت استفاده کنید.پاسخ شما تا 5روز از طریق پیامک و ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد.

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)

  • تصویر کاربر بیرانوند شنبه ۱۹ خرداد ۳( 3 ماه پیش) تعداد بازدید: 67 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر من چندین سال هست دچار تنگی مجاری ادرار شدم سال ۹۸عمل بسته انجام دادم که عود کرد بعد از مدتی سال ۱۴۰۰ استنت مجاری تا ۶ ماه گذاشتم که بعد مدتی عود کرد سال ۱۴۰۲ تهران توسط دکتر حسینی جراحی بسته انجام دادم که الان دوباره عود کرده الان از لحاظ روحی جسمی خیلی اذیت هستم چه راه کاری دارید من رو نجات بدید از تنگی مجرا با تشکر
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی شنبه ۱۹ خرداد ۳( 3 ماه پیش)

      با سلام بايد عمل باز انجام شود

  • تصویر کاربر ح شنبه ۴ آذر ۲( 10 ماه پیش) تعداد بازدید: 118 مشاهده پرسش
    باسلام چند ماه پیش یه stdگرفتم و داروهای مختلفی مصرف کردم، که باعث اسهال مزمن شده، آقای دکتر کالپروتکتین من۱۷۵ شده و کاهش وزن ۸ کیلو، یک ماه پیش سیپروفلاکساسین رو شروع کردم و ۱۵ روز خوردم و دکتر گفت لووفلاکساسین بخور ۵ تا خوردم و معده درد گرفتم، سوزش مجرا تقریبا رفت اما بعد دو هفته سوزش مجرا با ادرار و بی ادرار هست، آزمایش کشت منی بعد از ۷ از روز از آنتی بیوتیک خوردن چیزی نشون نداد، و پهلوهام در ناحیه شکم، نه جلوی شکم، یکی درمیون درد می کنه، آیا این درد کلیه س یا التهاب روده؟اگر آزمایش خون و ادرار چیزی نشون نده میتونه بازم عفونت برگشتی باشه؟ قرمزی داخل مجرا هم قبلا عرصه کرده بودم دارم، آقای دکتر میتونه عفونت سوزاک و...مونده باشه؟پهلو هام اذیت می کنه و سوزش مجرا بدون ارتباط به ادرار باز شروع شده، ممنون از راهنمایی شما
    قبلا سواب مجرا و کشت ادرار هم دادم، منفی بوده، ممکنه عفونت داخل مجرا باشه بازم که رفع نمیشه؟
    چی بخورم و چیکار کنم آقای دکتر
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی شنبه ۴ آذر ۲( 10 ماه پیش)

      با سلام عفونتي وجود ندارد شما التهاب پروستات داريد روزي دو بار هر بار ١٥ دقيقه ده روز در أب گرم نشسته شود و روزي يك عدد قرص ألفن xl صد ميلي گرم ده روز بعد از نهار ميل نشود

  • تصویر کاربر بهاره سه شنبه ۱۸ مرداد ۱( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 166 مشاهده پرسش
    حدودا۲سال پدرم پروستاتشو جراحی کرده
    الان ۲ماهه ک مشکل تنگی ادرار گرفته ی هفته خوبه یهو دوروز درگیر میشه باید بره سون بزنهدک تخلیه کنه خیلی اذیت میشه
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی سه شنبه ۱۸ مرداد ۱( 2 سال پیش)

      با سلام عكس از مجرا گرفته شود تا اگر مجرا تنگ بود با دستگاه تنگي باز شود

  • تصویر کاربر حسین شنبه ۳ اردیبهشت ۱( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 318 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکترپسرم یک سالشه عمل هیپوسپادیاس انجام دادیم بعداز45روزکه ادرارش باریک وکج می آمد با مراجعه به دکتر با بیهوش کردن بچه میل زدن ونلاتون آبی وپمادبتامتازون تجویز کردن و گفتن روزی دوبار صبح و شب نلاتون آغشته به پماد بتامتازون به اندازه دوبندانگشت داخل مجاری ادرار کنید تا دوماه ازتون خواهش می کنم که جوابمو بدین اولا که بچه خیلی اذیت میشه روزی دوبار وما هم همینطور ناراحت می شیم دوماه مشکلی یا عوارضی که نداره دوماه همین کارو بکنیم قربونتون ممنون از لطف شما
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی شنبه ۳ اردیبهشت ۱( 2 سال پیش)

      با سلام يك ماه كافي است

  • تصویر کاربر محمد شنبه ۱۶ بهمن ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 228 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر، افرادی که براشون استنت گذاشتید بعداز یکسال خوب شدند، ؟عود نداشتن؟چون من تصمیم دارم این عمل را انجام بدم، لطفا پاسخ بدید، ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی شنبه ۱۶ بهمن ۰( 2 سال پیش)

      با سلام خير عود نداشتند 

  • تصویر کاربر فائزه جمعه ۲۱ آبان ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 327 مشاهده پرسش
    سلام جنای آقای دکتر ،وقت بخیر
    من پسری ۴ ساله دارم که بعد از ، از پوشک گرفتن متوجه شدم ادرار باریک است ، پس از معاینه پزشک متخصص تشخیص تنگی مه آ داده شد و پماد تریامسینولون یک ماه تجویز شد .
    در حال حاضر بعد از استفاده از پماد ، ادرار پهن تر شده ولی گاهی اوقات به ویژه زمان‌هایی که طولانی مدت دستشویی نرفته ، ادرار به سمت بالا منحرف می‌شود. آیا نیاز به جراحی دارد ؟
    اگر نیاز دارد تا چه سنی می‌توانم صبر کنم ؟ آسیبی به کلیه وارد نمی‌شود ؟
    باتشکر فراوان
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی جمعه ۲۱ آبان ۰( 2 سال پیش)

      با سلام تنگي مه أ بايد فورا عمل شود

  • تصویر کاربر حمید پنجشنبه ۲۲ مهر ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 315 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر دختر 3 ساله من ادرارش همراه با سوزش و به صورت قطره ای بود و مثانه ورم میکرد. بردم پیش متخصص دفعه اول سیسکوپی کرد و با سوند به مدت یک هفته مرخص کرد بهتر شد ولی ادرارش هنوز به صورت قطره ای بود و بعضی اوقات درد داشت و دوباره پیش دکتر رفتم و این بار مجددا به مدت یک هفته سوند گذاشت متاسفانه بدتر و بدتر شد .حالا دکتر گفت که بایستی جراحی بشه . خواهش میکنم راهنمایی کنید . بچه داره اذیت میشه و از دست ما کاری بر نمیاد. ممنونم
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی پنجشنبه ۲۲ مهر ۰( 2 سال پیش)

      بايد توسط متخصص اورولوژيست اطفال ويزيت شود 

  • تصویر کاربر فاطمه شنبه ۱۰ مهر ۰( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 353 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر
    من دختر ۲۱ ساله هستم حدود ۳ ماهه که برای تخلیه ادرار خیلی اذیتم و کامل خارج نمیشه و باید زور بزنم و جریانش کمه و با این حال بعدش هم باز احساس ادرار دارم سونو انجام دادم گفتن که بعد از تخلیه ۲۰ سی سی ادرار تو مثانه میمونه این نرماله؟ میخواستم بررسی کنید آیا دارویی هست که این مشکل و برطرف کنه چون خیلی اذیتم یا اینکه تنگی مجرا هست و باید عمل شه؟
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی شنبه ۱۰ مهر ۰( 3 سال پیش)

      با سلام تنگي مجرا مي باشد بايد سيستسكوپي كنيد

  • تصویر کاربر عباس شنبه ۱۰ مهر ۰( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 364 مشاهده پرسش
    ۵۶ساله هستم از شهرستان قلعه گنج جنوب کرمان و هیچ سابقه عمل و عارضه ادراری نداشته ام ، چند سالی است که دچار کم فشاری ادرار و قطع و وصل ادرار بصورت پمپاژ متناوب هستم و هیچ گونه دردی را در این ناحیه احساس نمی کنم وزمان تخلیه کامل طولانی است ، ریختن آب خنک روی دستگاه تناسلی باعث بهبود عملکرد تخلیه ادرارم می شود.
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی شنبه ۱۰ مهر ۰( 3 سال پیش)

      روزي يك عدد كپسول امنيك يك ماه ميل كنيد

  • تصویر کاربر مهدی شنبه ۱۰ مهر ۰( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 388 مشاهده پرسش
    با سلام خدمت شما
    اقای دکتر من ۳۳ سالمه مدتی هست هنگام ادرار سوزش دارم یک درد و سوزش خفیف هم زیر شکم دارم بعد از ادرار احساس میکنم کامل تخلیه نشده و قطره قطره بی اختیاری تخلیه میشه
    تکرر ادرار دارم
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی شنبه ۱۰ مهر ۰( 3 سال پیش)

      با سلام روزي يك عدد كپسول امنيك يك ماه ميل كنيد و روزي دو بار هر بار ١٥ دقيقه در أب گرم نشسته شود ده روز و روزي يك عدد شياف ايندومتاسين١٠٠ ميلي ده روز استعمال كنيد

درحال دریافت اطلاعات
پرسش از دکتر