علت ناتوانی جنسی بیماری روانیست یا جسمی؟

پزشک برای رسیدن و دستیابی به علت ناتوانی جنسی ، باید بدون هدر دادن پول بیمار مشکل ناتوانی جنسی وی را با حداقل رساندن آزمایشات پیچیده به کمترین مقدار خود رساند.

در بسیاری از مبتلایان به ناتوانی جنسی ، نیازی به آزمایشات وسیع و گسترده نخواهد بود.

بسیاری عقیده دارند که در ناتوانی جنسی چنانچه شرح حال و امتحان بالینی دقیقی از بیمار گرفته و انجام شود، نیازی به آزمایش های پیچیده بعدی نخواهد بود. گرفتن شرح حال و امتحان بالینی باید در یک محیط دوستانه بین پزشک و فرد مبتلا و با برقراری ارتباط نزدیک بین پزشک و بیمار و همسر وی انجام گیرد. اینکه چقدر برای بیمار مهم است که به این بیماری دچار شده و چگونه می تواند سلامتی خود را باز یابد، بسیار با اهمیت است.

هدف پزشک برای رسیدن و دستیابی به علت ناتوانی جنسی ، باید این باشد که پول بیمار بیهوده مصرف نشود و مشکل ناتوانی جنسی بیمار را با حداقل رساندن آزمایشات پیچیده به کمترین مقدار خود رساند. در بسیاری از مبتلایان به اختلال جنسی، نیازی به آزمایشات وسیع و گسترده نخواهد بود.

مشکلات روانی یا سایکولوژی ممکن است اولین علامت ناتوانی جنسی باشد و باعث جلوگیری از انجام آزمایشات بعدی شود. باید توجه داشت که ناتوانی جنسی (ED) علامت بیماری می باشد و بیماری نیست.

بررسی علت ناتوانی جنسی

برای مثال فردی که به علت ناتوانی جنسی مراجعه می کند و در شرح حال اظهار می دارد که 9 سال است که مبتلا به بیماری دیابت یا قند خون یا فشار خون می باشد، اختلال جنسی وی به علت دیابت و فشار خون است. با گرفتن یک شرح حال جامع و دقیق و با کمک گرفتن از امکانات خود می توان علت اختلالات عروقی و عصبی و روانی را در فرد پیدا کرد. ضمن مراجعه زوجین به پزشک در شرح حال چند سوال از مرد باید مطرح شود:

• تعداد نعوظ شبانه و مدت آن
• مدت زمانی که فرد به اختلال جنسی مبتلا شده
• نحوه ظهور آن، ناگهانی یا تدریجی بوده
• ارتباط جنسی فعلی یا اخیر وی چگونه بوده و هست
• درمان های انجام شده
• مشخص کردن ریسک فاکتور مثل چاقی، استعمال دخانیات، کلسترول غیرطبیعی خون، اختلال کار تیروئید، اختلال هورمون های جنسی، فشارخون و دیابت

تشخیص ناتوانی جنسی

• آزمایش NPT

ساده ترین روش تشخیص بین ضایعه و اختلال عروقی از سایکولوژیک و روانی، آزمایش NPT  می باشد که در سال 1985 به بازار عرضه شد. این دستگاه تعداد نعوظ شبانه، سفتی، زمان و قطر آلت را ثبت می کند. نعوظ های شبانه باید 3 تا 6 بار در هر 8 ساعت، درخواب باشد و سفتی آلت نباید کمتراز 70 درصد طبیعی باشد.

افزایش قطر آلت در افراد طبیعی 3 سانتی متر در قاعده آلت و 2 سانتی متر در جلو آلت می باشد. این دستگاه در بیمارستان وجود دارد و برای تشخیص اینکه فرد به علت بیماری یا مسائل روانی دچار ناتوانی جنسی شده، در بیمارستان بستری و آلت وی موقع خواب به این دستگاه وصل می شود. اگر فرد مبتلا به بیماری قلبی – عروقی شود معمولا این دستگاه چون بیمار نعوظ نخواهد داشت، آزمایش منفی خواهد بود و چنانچه مشکل روانی در فرد باشد، آزمایش مثبت خواهد بود و دستگاه نعوظ های شبانه فرد را ثبت می کند. اگر سفتی آلت کمتر از 60 درصد باشد، آزمایش منفی خواهد بود.

• سونوگرافی داپلررنگی داپلکس

یکی از آزمایشات با ارزش، دقیق و قابل اعتماد و بی خطر که سریع انجام می شود، سونوگرافی داپلررنگی داپلکس (CDDU) می باشد، که در سال 1985 معرفی شد.

در این آزمایش پس از تزریق 40 میلی گرم داروی پاپاورین که باعث نعوظ می شود، و سپس با سونوگرافی، فشارداخل شریانهای آلت و قطر آنها بررسی می شود. چنانچه  ورود خون از شریان به داخل آلت کمتر از 25 سانتی متردر ثانیه باشد، ناتوانی جنسی فرد نشانه بیماری شدید شریانی است و اگر بالای 30 باشد، دلیل سالم بودن شریان آلت می باشد و در نتیجه نیازی به عکس گرفتن از شریان یا آرتریوگرافی نخواهد بود. در حقیقت همان روشی است که برای شریانهای قلب (کرونر) انجام می شود.

افرادی که مبتلا به ناتوانی جنسی هستند، پس از تزریق پاپاورین یا پروستاگلاندین به داخل آلت، اگر مبتلا به بیماری تنگی شریان آلت باشند به ندرت قطر آلت به 7/0 میلی متر میرسد. در افراد جوانی که ناتوانی جنسی دارند و سابقه ضربه به لگن یا پرینه (زیر بیضه) دارند، برای مشخص شدن تنگی شریان، آرتروگرافی شریان پوندال ضروری است، چون اگر این شریان تنگ باشد، خون به شریان آلت نمی رسد و باید عمل جراحی انجام گیرد.

در این بیماران معمولا تنگی در یک ناحیه از شریان دیده می شود که به علت ضربه یا تصادف بوجود آمده، در حالیکه افرادی که به علت سن بالا دچار تنگی عروق قلب و سایر شریانهای بدن از جمله شریان آلت می شوند و به آن آرترواسکلروز گویند، تنگی ها وسیع می باشند. در افراد مسن و مبتلا به قند خون بالا (دیابتیک) ضایعات نسجی فیبروز که باعث تنگی حفره شریانها شده، دیده می شود. اندازه گیری ترومباکسین A2 و پروستاگلاندین خون آلت، بیماری عروقی شریان آلت را نشان می دهد.

درمان ناتوانی جنسی

پس از پیدا کردن علت ناتوانی جنسی و اختلال در نعوظ مرد، پزشک درمان متناسب با مشکل وی را انتخاب می کند. درمان اختلال نعوظ طیف گسترده ای از درمان ها و تمرینات خانگی، قرص ها و آمپول های تزریقی و جلسات مشاوره و سکس تراپی را می تواند شامل شود.

تنگی شریان آلت

بیماری های جسمی شامل آرترواسکلوروز می باشد که باعث تنگی شریانها می شود و عواملی که باعث آرترواسکلوروز می شوند شامل:

• فشارخون
• کلسترول غیرطبیعی خون
• سن بالا
• استعمال دخانیات
• دیابت

یکی دیگر از بیماریهای اورگانیک، بیماری های عصبی یا نروژنیک می باشد. هر بیماری یا اختلال که مغز، نخاع و اعصاب مربوط به آلت را مختل کند،باعث ناتوانی جنسی می شود. قطع اعصاب آلت در اعمال جراحی رادیکال پروستاتکتومی که برای درمان سرطان پروستات انجام می شود و برداشتن مثانه و روده در سرطانها باعث ناتوانی جنسی می شود.

دسته دیگر بیماریهای جسمی شامل مشکلات در دستگاه ژنیتال خارجی نظیر کوچکی آلت، بیماری پیرونی، کجی آلت و کوچک بودن بیضه ها می باشد. و بالاخره دسته دیگر بیماری های جسمی، اختلال هورمون های جنسی خون می باشد.

کم کاری یا پرکاری تیروئید، کاهش هورمون جنسی (تستوسترون)، اختلال  درکارهیپوفیز و هیپوتالاموس در مغز، افزایش پرولاکتین خون باعث ناتوانی جنسی می گردد.

در ادامه به طور مختصر بیماری های جسمی و روانی که باعث ناتوانی جنسی می شود آمده است.

بیماری های جسمی

1. مشکلات عروقی: شریانی، وریدی، هردو
2. نروژنیک یا عصبی
3. آباتومیک مثل کوچکی آلت یا بیضه ها
4. آندوکرین، مثل اختلالات هورمون های جنسی خون

سایکوژنیک یا اختلالات روانی

1. فقدان اولیه تمایلات جنسی
2. کاهش تمایلات جنسی در رابطه با افزایش سن
3. اختلال مزمن خصوصیت جنسی
4. فقدان میل جنسی در زن در موارد خاص ارتباطی
5. تمایل زن به فرد دیگر
6. کاهش تمایل زن به علت مهار بالای مغزی ناشی از ترس و مجادله

برای پرسش و پاسخ از دکتر روی لینک پرسش از دکتر کلیک کنید.

دکتر هوشنگ قوامی جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و ناباروری و ناتوانی جنسی مردان در تهران