عدم نزول بیضه در نوزادان چگونه است؟

عدم نزول بیضه یا کریپتورکیدیسم بسیار شایع است. عدم نزول بیضه  عبارتست از عدم نزول بیضه یکطرفه یا دوطرفه به داخل کیسه بیضه یا اسکروتوم. عدم نزول بیضه یا کریپتورکیدیسم بطور شایع درآینده همراه با ناباروری و ابتلا به سرطان بیضه همراه است.

بیشتر اوقات یک نوزاد متولد شده اگر بیضه اش نزول نکرده باشد، در نه ماهگی نزول خواهد کرد. البته نزول در همه در 9 ماهگی صورت نمی گیرد، فقط در درصدی از این نوزادان بیضه نزول می کند.

عدم نزول بیضه شایع ترین مشکل در بچه هاست. علی رغم تحقیقات فراوان انجام شده در زمینه عدم نزول بیضه ، علت آن به خوبی مشخص نشده است. در صورتیکه پایین آوردن بیضه که درمان اصلی ان می باشد، صورت نگیردکار و عملکرد بیضه دچار اخلال می گردد. بنابراین تشخیص و درمان یک مسئله مهم می باشد.تشخیص رادیولوژیکی (تصویری) در سن 9 نه ماهگی باید انجام شود.

پایین آوردن بیضه موفقیت آمیزترین روش درمانی می باشد و نیازی به هورمون تراپی نمی باشد و باید عمل در سن مناسب 9 ماهگی که هنوز ضایعه ای در بیضه ایجاد نشده صورت گیرد. پایین آوردن بیضه در طولانی مدت ، مانع از شانس ابتلا به سرطان و ناباروری در آینده نمی شود، بنابراین پیگیری طولانی مدت و مشاوره، اساسی است.

تشکیل بیضه ها

اولین بارعمل پایین آوردن بیضه  ( ORCHIOPEXY ) در سال1786 توسط  HUNTER  توضیح و توصیف شده است و سپس در سال 1820 نیز این عمل انجام شده است. رشد نرمال بیضه ها در موقع لقاح انجام میگیرد.فاکتور تعیین کننده بیضه با SRY GENE مشخص می شود.

تشخیص بیضه نزول نکرده

سونوگرافی جنین در رحم در 28 هفتگی نزول بیضه ها را نشان نمی دهد ولی حرکت بیضه از شکم به داخل رینگ اینگوینال را نشان می دهد. نزول بیضه ها تحت کنترل اثرات هورمونی می باشد و در 28 تا 40 هقتگی لقاح اتقاق می افتد. نزول بیضه به داخل کیسه بیضه (اسکروتوم) در آخر حاملگی اتفاق   می افتد. نزول بیضه ترانس ابدومینال رشد مهره ولگن را تا 23 هفتگی لقاح نشان می دهد، بعد از ان کیسه بیضه ها، عروق کورد، پروسسوس واژینالیس و گابرناگولوم موثر هستند.

 70 درصد بیضه های نزول نکرده به روش معاینه بیمار قابل تشخیص می باشد. بهترین روش تشخیصی انجام عکسبرداری MRI که قادر است بیضه های نزول نکرده در کانال اینگوینال و بیضه های خارج کانال و داخل شکم را مشخص کند.

آیا تمام بیضه های نزول نکرده قابل لمسند؟

هشتاد درصد بیضه های نزول نکرده قابل لمس هستند و بیست درصد غیر قابل لمس هستند. بیضه های غیر قابل لمس ممکن است داخل شکم باشند. بیضه های قابل لمس ممکن است نزول نکرده، اکتوپیک یا ERECTILE و فیزیولوژیک باشند. در بیضه های فیزیولوژیک یا ارکتال، بیضه بالا و گاهی به داخل کیسه بیضه وارد می شود. بیشتر بیضه های داخل شکمی در چند سانتی متری رینگ داخلی پیدا می شوند. فقدان بیضه ها ممکن است به دلیل داخل رحمی یا حوادث عروقی دوران حاملگی باشد.  فقط 20 تا 40 درصد بیضه های غیر قابل لمس در حین عمل جراحی وجود ندارند.

شیوع و شانس ابتلا به بیضه نزول نکرده

بطور کلی 3 درصد نوزادان مبتلا به عدم نزول بیضه هستند و 1 درصد در شش ماهگی تا 1 سالگی پایین می آیند. در نوزادان نارس اين احتمال 30 درصد است.

علل عدم نزول بیضه

• نارس بودن نوزاد
• وزن کم نوزاد
• اندازه کوچک سن لقاح
• در معرض قرار گرفتن نوزاد به استروژن خون مادر
• دو قلویی
• فاکتور اصلی نامشخص است
• فامیلی

نزول خودبخودی در سال  شایع نیست. بچه های دو قلو 7 درصد مبتلا به بیضه نزول نکرده هستند.در امریکا شانس  و شیوع عدم نزول بیضه 7 /3 درصد موقع تولد است و 1/1 درصد از یک سالگی تا جوانی دیده می شود.

عوامل دیگری که در عدم نزول بیضه دخالت دارند، وزن موقع تولد است، که فاکتور مشخص شده‌ای است و مسئله فامیلی قابل ذکر است، بطوریکه فامیلها سه تا شش بار بیشتر مبتلا هستند. دو قلوها 9/6 درصد دچارعدم نزول بیضه می شوند، و اگر پدر گرفتار بوده فرزند 6 / 4 درصد شانس ابتلا به عدم نزول بیضه را خواهد داشت.

برای پرسش و پاسخ از دکتر روی لینک پرسش از دکتر کلیک کنید.

دکتر هوشنگ قوامی متخصص اورولوژی در تهران