تأثیر سیگار و الکل بر اسپرم و باروری مردان
آیا تصمیم به فرزند آوری دارید؟ آیا پدر و مادر باید از چند ماه قبل، نوشیدن الکل را کنار بگذارند؟
در این مقاله قصد داریم در مورد تأثیر سیگار و الکل بر اسپرم و باروری مردان صحبت کنیم. طبق تحقیقات انجام شده مردان باید حداقل 6 ماه قبل از تلاش برای فرزند آوری، نوشیدن الکل را ترک کنند.
اگر زن و مرد، 3 ماه قبل از بارداری، یا زن در 3 ماه اول بارداری، الکل بنوشند، خطر ابتلای نوزاد به بیماری های مادرزادی قلبی، افزایش می یابد. این خطر، در صورت مصرف الکل توسط مرد، 44% و توسط زن 16% بالا می رود. نوشیدن بیش از حد الکل (5 لیوان یا بیشتر در هر بار) این خطر را از طرف مرد 52%، و از طرف زن 16% افزایش می دهد.
البته، این امر که نوشیدن الکل سبب بیماری کودک می شود، اثبات نشده است، اما به نظر می رسد این دو به هم مرتبط باشند.
در تحقیقی دیگر، محققان با بررسی 55 مورد از مطالعات مطرح شده که شامل 42000 نوزاد مبتلا به بیماری قلبی، و 298000 نوزاد سالم بوده است، دکتر کین در این مورد گفته است: ما متوجه احتمال بالاتر این بیماری در خانواده هایی که والدین، الکل مصرف می کردند، شده ایم. که البته این ارتباط در جامعه های آماری کوچک، چندان چشمگیر نبوده است.
در مقایسه با زنانی که الکل مصرف نمی کنند، مصرف الکل در مادران، 20% خطر ابتلای کودک به تترالوژی فالوت (ترکیبی از 4 مشکل قلبی) را افزایش می دهد.
آیا مصرف سیگار به اسپرم شما آسیب وارد می کند؟ بله! همچنین می تواند از میزان باروری آن کم کند. مواد سمی درون سیگار، نه تنها ریه ها، بلکه تمام بدن را تحت تأثیر قرار می دهند. این امر، شامل دستگاه تولید مثل هم می شود.
سیگار کشیدن مرد، از موفقیت IVF کاسته و خطر سقط ناخواسته ی جنین را افزایش می دهد. سیگار کشیدن در کنار مادر هم، می تواند از باروری مادر کم کند.
تحقیقات نشان می دهد که مصرف سیگار، کیفیت منی را کم می کند. مردان سیگاری دارای تجمع، توان حرکتی کمتر اسپرم، ساختار اسپرم نادرست و آسیب DNA در اسپرم هستند.
- تجمع اسپرم: تعداد اسپرم موجود در حجم ثابت از منی. در مردان سیگاری از این عدد، حدود 23% کم می شود.
- DNA اسپرم: اسپرم مردان سیگاری، بیش از سایرین دچار شکستگی DNA می شوند. DNA آسیب دیده می تواند منجر به اختلال در باروری، افزایش نرخ سقط ناخواسته، مشکل در رشد جنین و جلوگیری از کاشت موفق جنین می شود. همچنین، عدم تعادل هورمونی در افراد سیگاری از موفقیت در باروری می کاهد.
- ساختار اسپرم: اسپرم های غیر عادی توان شنای درست و رسیدن به تخمک برای باروری را ندارند.
- توان حرکتی اسپرم: به معنای توانایی اسپرم در شنا کردن به سمت رحم. در افراد سیگاری این توانایی 13% پایین می آید.
آیا سیگار کشیدن باعث ناباروری مردان می شود؟
مشکلات سلامتی و هورمونی که در اثر مصرف سیگار به وجود می آیند، به تنهایی برای نابارور کردن مرد کافی نیستند. کم شدن سلامت منی، به معنای ناباروری نبوده و آمار میزان باروری منی مردان سالم و سیگاری، ارتباط چندانی را نشان نمی دهد. اما مردانی که در مرز ناباروری هستند، با کشیدن سیگار، بیشتر در معرض خطر ناباروری قرار می گیرند.
اگر جواب تست منی، شما را در مرز ناباروری نشان داد، این احتمال وجود دارد که با ترک سیگار و با وجود استفاده نکردن از درمان های دیگر، مشکل شما رفع شود. حداقل، این کار به احتمال موفقیت سایر درمان ها کمک خواهد کرد.
خوشبختانه ترک سیگار سبب بهبودی اسپرم می شود. با وجود اینکه دوره ی دقیقی برای این امر وجود ندارد، اما مطالعات نشان می دهند در حدود 3 ماه، اسپرم ها به بلوغ می رسند و بر همین اساس، اسپرم، 3 ماه پس از ترک سیگار، سلامت خود را بدست خواهد آورد.
در صورت عدم موفقیت در بارداری در چند ماه نمی توانید خود را ناتوان در بارداری بدانید. با مراجعه به پزشک مردان (ارولوژیست) یا متخصص زنان می توانید نسبت به چکاپ خود اقدام کرده و دلیل قطعی ناباروری خود را پیدا کنید.
سیگار کشیدن چگونه به باروری مردان آسیب می زند؟
سیگار، به علت وجود کادمیوم و سرب (فلزی که تأثیر مستقیم در ناباروری دارد)، سلامت مرد را تحت تأثیر قرار می دهد. میزان سرب در افراد سیگاری نابارور، بسیار بالاتر از افراد سالم (سیگاری یا غیر سیگاری) است.
در افرادی که حد اقل 20 نخ سیگار در روز می کشند، میزان کادمیوم در اسپرم، بالا می رود، اما این سموم، تنها عوامل خطرزا نیستند. مواد دیگری مثل زینک هم در این مورد تأثیر می گذارند. مردان سیگاری که زینک کمتری در اسپرم خود دارند، دارای توان حرکتی، تجمع و ساختار اسپرم ضعیف تری هستند. این مشکلات در سایر افراد سیگاری که زینک کافی در اسپرم خود داشتند هم وجود داشته است، اما درصد آن کمتر بود.
تأثیر سیگار کشیدن پدر و مادر در میزان باروری فرزند
محققان، ارتباطی در این باره پیدا نکرده اند. اما در صورت سیگاری بودن مادر، احتمال ناباروری فرزند پسر، بالا می رود. البته، این به این معنا نیست که سیگاری بودن پدر، تأثیری بر سلامت فرزند ندارد. تحقیقات نشان می دهد این فرزندان دچار مشکلات مادرزادی بیشتر، و همچنین احتمال بالاتر ابتلا به سرطان در آینده هستند. این امر می تواند مربوط به ساختار DNA آسیب دیده در اسپرم پدر باشد.
در حالی که تحقیقات نشان می دهد که DNA افراد سیگاری نسبت به DNA افراد سالم دچار تغییر می شود، اما تأثیر این تغییرات در آینده ی فرزند، هنوز مشخص نیست. اما گمان می رود علت مشکلات مادرزادی نوزاد، همین DNA آسیب دیده باشد.
تأثیر سیگار کشیدن در کنار زنان باردار
سیگار کشیدن پدر، علاوه بر تأثیر منفی روی اسپرم، می تواند برای مادر آینده هم خطرساز باشد. تحقیقات نشان می دهد زنانی که در معرض دود سیگار قرار دارند، باروری پایین تری دارند. حتی یکی از مطالعات نشان می دهد که این امر می تواند تخمک های بازپس گرفته در عمل IVF را تا 46% کاهش دهد. پس اگر تصمیم به سیگار کشیدن دارید، حداقل این کار را دور از همسر خود انجام دهید.
مصرف دخانیات و تأثیر آن بر موفقیت IVF-ICSI
درمان ICSI شامل برداشتن یک اسپرم و هدایت آن به تخمک برای باروری می باشد. این روش در موارد ناباروری متوسط تا شدید در مردان، و همچنین زمانی که درمان IVF، جواب نداده است، انجام می شود. ICSI همچنین در مواردی از IVF که به کمک تست ژنتیک از پیش بارور کردن جنین (PGT) انجام می شود، استفاده می شود.
تحقیقات نشان می دهند، سیگار کشیدن مرد تأثیر منفی شدیدی روی درصد موفقیت درمان IVF-ICSI دارد. در یکی از مطالعات درباره ی IVF-ICSI، میزان باروری در زنانی که همسر سیگاری داشتند، 22% و در زنانی که همسر آنها سیگار را ترک کرده بود 38% بود.
ناتوانی جنسی و سیگار کشیدن
تحقیقات خبر از تأثیر مستقیم سیگار در ناتوانی جنسی و اختلال نعوظ می دهد. در مردان سیگاری، این خطر 3 برابر خواهد بود و با بالا رفتن مصرف سیگار، این خطر همچنان افزایش می یابد.
هرچند ناتوانی جنسی و ناباروری به یک معنا نیست، اما در صورت ابتلا به ناتوانی جنسی، عملیات باروری سخت تر صورت می گیرد. البته، ترک سیگار باعث برطرف شدن تأثیرات آن در این باره می شود. تحقیقات نشان می دهد، این بهبودی، 6 ماه پس از ترک سیگار اتفاق می افتد.
دکتر هوشنگ قوامی جراح کلیه و مجاری ادراری و ناباروری و ناتوانی جنسی مردان در تهران