آیا کیست کورتیکال خطرناک است؟

فهرست مطالب

بسیاری از افراد زمانی که برای چکاپ یا بررسی دردهای شکمی به سونوگرافی می‌روند، با جمله‌ای در برگه گزارش روبرو می‌شوند که باعث نگرانی شدید آن‌ها می‌شود: “کیست کورتیکال در کلیه مشاهده شد”. اولین سوالی که به ذهن هر فردی خطور می‌کند این است که آیا کیست کورتیکال خطرناک است؟ و اینکه آیا این کیست می‌تواند به سرطان تبدیل شود یا خیر؟ کیست کورتیکال در واقع یک کیسه پر از مایع است که در بخش خارجی کلیه (کورتکس یا پوسته‌کلیه) رشد می‌کند.

این کیست‌ها بسیار شایع هستند و با افزایش سن، احتمال تشکیل آن‌ها بیشتر می‌شود. در این مقاله قصد داریم به طور بسیار مفصل به بررسی ماهیت این کیست‌ها، تفاوت کیست‌های ساده و پیچیده، و بررسی دقیق خطرات کیست کورتیکال بپردازیم تا شما با خیالی آسوده و آگاهی کامل به مدیریت سلامت خود بپردازید.

کیست کورتیکال چیست و چگونه تشکیل می‌شود؟

برای پاسخ به این سوال که خطرات کیست کورتیکال چقدر جدی است، ابتدا باید ساختار کلیه را بشناسیم. کلیه از دو بخش اصلی تشکیل شده است: بخش داخلی (مدولا) و بخش خارجی (کورتکس). کیست کورتیکال دقیقا در همین لایه بیرونی شکل می‌گیرد. علت دقیق تشکیل این کیست‌ها هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما فرضیه غالب این است که با افزایش سن، لوله‌های کوچکی که ادرار را جمع‌آوری می‌کنند (نفرون‌ها) ممکن است دچار انسداد یا تغییر شکل شوند و با تجمع مایع، تبدیل به کیست گردند.

این کیست‌ها معمولا به صورت تکی (سولیتر) یا چندتایی دیده می‌شوند. نکته‌ای که باید بدانید این است که اکثر این کیست‌ها “ساده” هستند، یعنی دیواره نازکی دارند و داخل آن‌ها فقط مایع زلال وجود دارد. این نوع کیست‌ها معمولا بدون علامت هستند و تنها به طور اتفاقی در تصویربرداری‌ها کشف می‌شوند. اما شناخت تفاوت بین یک کیست ساده و یک کیست که دارای دیواره ضخیم یا رسوبات است، مرز بین خطرناک بودن یا بی‌خطر بودن این عارضه را تعیین می‌کند.

کلید تشخیص خطرات کیست کورتیکال

در دنیای پزشکی، برای پاسخ به سوال آیا کیست کورتیکال خطرناک است؟ از سیستمی به نام “طبقه بندی بوزنیاک” (Bosniak Classification) استفاده می‌شود. این سیستم کیست‌ها را بر اساس ظاهرشان در سی‌تی‌اسکن به ۵ گروه تقسیم می‌کند که دانستن آن‌ها برای هر بیماری ضروری است:

  • بوزنیاک نوع ۱ (کیست ساده): این کیست‌ها کاملا خوش‌خیم هستند. دیواره بسیار نازکی دارند، حاوی هیچ بافت جامدی نیستند و احتمال سرطانی شدن آن‌ها صفر درصد است. اکثر گزارش‌های سونوگرافی که مردم را نگران می‌کند، در این دسته قرار می‌گیرند.
  • بوزنیاک نوع ۲: این کیست‌ها هم خوش‌خیم محسوب می‌شوند اما ممکن است حاوی چند سپتوم (دیواره داخلی) بسیار نازک یا رسوبات کلسیمی ظریف باشند. خطرات کیست کورتیکال در این مرحله نیز نزدیک به صفر است.
  • بوزنیاک نوع ۲F: حرف F مخفف Follow-up است. این کیست‌ها کمی پیچیده‌تر هستند و نیاز به پیگیری دوره‌ای دارند. احتمال بدخیمی در این‌ها حدود ۵ درصد است.
  • بوزنیاک نوع ۳ و ۴: این کیست‌ها دارای دیواره‌های ضخیم، اجزای جامد و خون‌رسانی غیرطبیعی هستند. در این موارد، خطرات کیست کورتیکال بسیار جدی است و احتمال بدخیمی به بالای ۵۰ تا ۹۰ درصد می‌رسد که معمولا نیاز به جراحی دارند.

علائم و نشانه‌هایی که باید جدی بگیرید

اگرچه اکثر کیست‌های کورتیکال هیچ علامتی ندارند، اما گاهی اوقات بزرگ شدن آن‌ها یا موقعیت قرارگیری‌شان می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. یکی از جنبه‌های بررسی خطرات کیست کورتیکال، توجه به علائم بالینی است. وقتی کیست بزرگ می‌شود (مثلا بزرگتر از ۵ یا ۱۰ سانتی‌متر)، می‌تواند به کپسول کلیه یا اندام‌های مجاور فشار بیاورد.

علائمی که ممکن است بروز کند عبارتند از:

▪️ درد مبهم در پهلو، پشت یا قسمت بالایی شکم.

▪️ احساس پر بودن یا سنگینی در شکم.

▪️ فشار خون بالا (اگر کیست به عروق کلیوی فشار بیاورد و سیستم رنین-آنژیوتانسین را فعال کند).

▪️ خون در ادرار (هماچوری) که ممکن است ناشی از پاره شدن یک مویرگ در دیواره کیست باشد.

▪️ تب و لرز در صورتی که کیست دچار عفونت شود.

تب و لرز

اگر شما هر یک از این علائم را دارید، حتی اگر سونوگرافی قبلی شما کیست را “ساده” گزارش کرده باشد، باید دوباره وضعیت را بررسی کنید تا از عدم بروز عوارض مطمئن شوید.

چه زمانی خطرات کیست کورتیکال جدی می‌شود؟

در پاسخ به این سوال که آیا کیست کورتیکال خطرناک است باید به عوارض نادر اما محتمل اشاره کرد. اگرچه کیست ساده سرطان نیست، اما می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند که نیاز به مداخله پزشکی داشته باشد.

اولین مورد، “پارگی کیست” است. این اتفاق ممکن است بر اثر یک ضربه فیزیکی به شکم یا حتی به صورت خودبه‌خودی رخ دهد که منجر به درد شدید و ناگهانی در پهلو می‌شود. مورد دوم، “عفونت کیست” است؛ باکتری‌ها ممکن است از طریق مجاری ادراری به مایع داخل کیست نفوذ کرده و باعث ایجاد آبسه شوند. مورد سوم، “انسداد مجاری ادراری” است؛ اگر کیست در مکانی قرار داشته باشد که به حالب (لوله انتقال ادرار) فشار بیاورد، می‌تواند باعث تورم کلیه (هیدرونفروز) شود که در صورت عدم درمان، به بافت کلیه آسیب می‌زند. بنابراین، پایش منظم اندازه کیست بخشی از مدیریت خطرات کیست کورتیکال است.

روش‌های تشخیص و افتراق کیست‌های خطرناک از ساده

برای اینکه پزشک تشخیص دهد که آیا کیست کورتیکال خطرناک است یا نه، به ابزارهای تصویربرداری پیشرفته نیاز دارد.

  • سونوگرافی: اولین و در دسترس‌ترین روش است. سونوگرافی می‌تواند به خوبی نشان دهد که آیا داخل کیست مایع خالص است یا اجزای جامد وجود دارد.
  • سی‌تی‌اسکن (CT Scan) با تزریق کنتراست: این استاندارد طلایی برای بررسی خطرات کیست کورتیکال است. تزریق ماده حاجب نشان می‌دهد که آیا دیواره کیست یا اجزای داخلی آن خون‌رسانی دارند یا خیر. اگر ماده حاجب توسط بخشی از کیست جذب شود (Enhancement)، شک به بدخیمی بالا می‌رود.
  • ام‌آر‌آی (MRI): در مواردی که نتایج سی‌تی‌اسکن مبهم باشد یا بیمار به ماده حاجب سی‌تی حساسیت داشته باشد، MRI جزییات بسیار دقیق‌تری از بافت‌های نرم و سپتوم‌های داخلی کیست ارائه می‌دهد.

راه‌های درمان کیست کورتیکال

بسیاری از بیماران می‌پرسند “برای درمان خطرات کیست کورتیکال چه باید کرد؟”. پاسخ بستگی به نوع کیست و علائم شما دارد.

اگر کیست شما از نوع ساده (بوزنیاک ۱ یا ۲) باشد و هیچ علامتی نداشته باشد، معمولا هیچ درمانی لازم نیست. پزشک ممکن است هر ۶ یا ۱۲ ماه یک سونوگرافی کنترلی توصیه کند تا مطمئن شود سایز کیست ثابت مانده است.

اما اگر کیست علائم ایجاد کرده یا مشکوک به نظر برسد، روش‌های زیر مد نظر قرار می‌گیرند:

▪️اسکلروتراپی: پزشک با استفاده از راهنمای سونوگرافی، یک سوزن ظریف را وارد کیست کرده، مایع آن را تخلیه می‌کند و سپس ماده‌ای (مانند الکل غلیظ) داخل آن تزریق می‌کند تا دیواره‌های کیست به هم بچسبند و دوباره پر نشود.

▪️جراحی لاپاراسکوپی: در این روش که با ایجاد چند سوراخ کوچک در شکم انجام می‌شود، جراح سقف کیست را برمی‌دارد (Decortication). این روش برای کیست‌های بسیار بزرگ یا دردناک عالی است.

▪️نفرکتومی جزئی: اگر شک به سرطان (بوزنیاک ۳ یا ۴) وجود داشته باشد، جراح بخشی از کلیه را که حاوی کیست است برمی‌دارد تا سلامت بیمار تضمین شود.

متخصص زود انزالی در تهران

سوالات متداول درباره خطرات کیست کورتیکال

  • آیا کیست کورتیکال باعث نارسایی کلیه می‌شود؟ کیست‌های ساده به تنهایی باعث نارسایی کلیه نمی‌شوند مگر اینکه تعداد آن‌ها بسیار زیاد باشد (مانند بیماری کلیه پلی‌کیستیک ارثی) که با کیست کورتیکال ساده متفاوت است.
  • آیا رژیم غذایی خاصی برای کوچک کردن کیست وجود دارد؟ خیر، هیچ منبع علمی معتبری ثابت نکرده است که غذا یا مکمل خاصی باعث از بین رفتن کیست کلیه شود. کاهش مصرف نمک و هیدراته ماندن برای سلامت کلی کلیه مفید است.
  • آیا کیست کورتیکال با کیست پاراپلویک تفاوت دارد؟ بله، کیست کورتیکال در پوسته کلیه است، در حالی که کیست پاراپلویک در نزدیکی لگنچه کلیه قرار دارد. هر دو معمولا بی‌خطر هستند مگر اینکه باعث انسداد شوند.

نتیجه‌گیری و توصیه‌های نهایی:

در مجموع، در پاسخ به سوال آیا کیست کورتیکال خطرناک است؟، می‌توان گفت در بیش از ۹۰ درصد موارد، پاسخ “خیر” است. کیست‌های کورتیکال ساده بخشی طبیعی از فرآیند پیر شدن بدن هستند و تا زمانی که کوچک و بدون علامت باشند، مشکلی ایجاد نمی‌کنند. با این حال، نباید نسبت به آن‌ها کاملا بی‌تفاوت بود.

 بررسی دقیق برگه سونوگرافی، آگاهی از سیستم بوزنیاک و پیگیری منظم تحت نظر متخصص اورولوژی، بهترین راه برای مدیریت خطرات کیست کورتیکال است. اگر با علائمی مثل درد پهلو یا فشار خون ناگهانی مواجه شدید، حتما موضوع را جدی بگیرید. سلامت کلیه‌های شما موتور محرک تصفیه خون و انرژی بدن شماست، پس با آگاهی از آن‌ها مراقبت کنید.

برای پرسش و پاسخ از دکتر روی لینک پرسش از دکتر کلیک کنید.

دکتر هوشنگ قوامی متخصص اورولوژی در تهران

دکتر هوشنگ قوامی

اینجانب دکتر هوشنگ قوامی بورد تخصصی جراحی کلیه ، مجاری ادراری و ناباروری مردان را در سال 63 اخذ نموده ام و پس از گذراندن امتحان تخصصی و گرفتن  دانشنامه از دانشگاه اصفهان شروع به کار کردم.

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

برای ثبت پرسش خود از دکتر می توانید از این قسمت استفاده کنید.پاسخ شما تا 5روز از طریق پیامک و ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد.
 

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
 
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)

  • تصویر کاربر سوری پنجشنبه ۱۱ شهریور ۰( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 445 مشاهده پرسش
    سلام مرد ۳۰ساله هستم حدود ۲ساله که هر ۶ ماه یک بار یک سنگ دفع میکنم البته با هزار بدبختی و تحمل درد بسیار زیاد آخرین بار نتونستم دیگه سنگ رو دفع کنم مجبور شدم جراحی کنم چون سنگ حدود ۹ میلی متر بود الان هم حدود یک هفته است که درد کلیه و مثانه و پشت و پهلو سمت راست زیر دنده رو دارم دقیقا مثل دفعه پیش در حالبم گیر کرده خواستم از شما خواهش کنم یه راهکار واسه دفع سنگ بهم ارائه بدین ممنوم
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی پنجشنبه ۱۱ شهریور ۰( 4 سال پیش)

      با سلام روزي يك عدد كپسول امنيك ده روز ميل كنيد و مايعات بسيار نوشيده شود مصرف گوشت و نمك كم شود

  • تصویر کاربر M جمعه ۲۹ مرداد ۰( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 425 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر وقت بخیز، مردی 43سااه هستم با درد پهلو جندروز قبل به دکتر مراجعه کردم که بعد از سونوگرافی مشخص شد که سنگی در ابعاد 6*12میلیمتر در قسمت بالایی کلیه دارم که دکتر گفت باید سنگ شکن بشی. با مراجعه به دکتر دیگری با دستور وی سیتی اسکن کردم که در این عکس ابعاد سنگ 6*7 بود و دکتر گفت که اگه تا یک هفته دیگه دفع نشد باید سنگ شکن بشه. نظر شما چیه؟ ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی جمعه ۲۹ مرداد ۰( 4 سال پیش)

      با سلام تا يك ماه اگر دفع نشد سنگ شكن كنيد

  • تصویر کاربر صدیقه جمعه ۸ مرداد ۰( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 398 مشاهده پرسش
    سلام آیا تخلیه کیست کلیه چپ به صورت سونوگرافی با سوزن خوب هست یا نه؟
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی جمعه ۸ مرداد ۰( 4 سال پیش)

      با سلام دوباره عود مي كند

  • تصویر کاربر فرجی شنبه ۲۶ تیر ۰( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 446 مشاهده پرسش
    سلام جناب دکتر من۲۴سن دارم از بچگی یک داشتم اون یدونه کلیه دچار تنگی حالب شد و کلیه ام از کار افتاد و الان ۲ساله دارم دیالیز میشم همه آزمایشات بدنم خوب بود رفتم سونوگرافی گفت دارای کیست کلیه ۴۶mms میباشد نگرانم میخوام پیوند کلیه انجام بدم برای کیست کلیه چکار باید کنم رفتم پیش چند دکتر گفت مهم نیست چون میخوام پیوند کلیه انجام بدی میخوام نظر شمارو بپرسم
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی شنبه ۲۶ تیر ۰( 4 سال پیش)

      با سلام اصلا اهميتي ندارد

  • تصویر کاربر مینا چهارشنبه ۱۶ تیر ۰( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 418 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکترشوهرم چندین کیست دوکی شکل درانتهای کلیه چپ داره که احتمال داده شده پری نفریک...میشه راهنمایی کنیدکه آیاخطرناک هست یانه
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی چهارشنبه ۱۶ تیر ۰( 4 سال پیش)

      با سلام كيست هاي كليه خطري ندارند

  • تصویر کاربر عادل جمعه ۲۸ خرداد ۰( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 568 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر راستش حدودا ۳ ساله کراتین من رو ۲.۷ مونده اما بعد یک مسافرت یک هفته ای ک همش غذاهای رستوران بوده شده ۳.۸۸ میخواستم بدون این دائمیه یا موقت؟
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی جمعه ۲۸ خرداد ۰( 4 سال پیش)

      با سلام أگر مصرف گوشت و نمك را كم كنيد ممكن است كمتر شود

  • تصویر کاربر آتوسا پنجشنبه ۲۰ خرداد ۰( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 466 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر وقت بخیر.
    مادرم۴۲سال سن داره.مدتی از سمت کلیه راستش احساس درد داشت سونوگرافی کرد متوجه شدیم یک عدد کیست پاراپلویک به اندازه ۱۸mm درداخل کلیه سمت راستش هست.
    راه درمان چیه؟!!
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی پنجشنبه ۲۰ خرداد ۰( 4 سال پیش)

      اندازه كيست كوچك است و نيازي به درمان ندارد درد پهلو ايشان ارتباطي به كليه ندارد

  • تصویر کاربر میلاد چهارشنبه ۱۹ خرداد ۰( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 401 مشاهده پرسش
    سلام وقت بخیر اقای دکتر من مادر زادی تک کلیه هستم و کلیه سمت چپ ندارم و کلیه سمت راستم سالم هستش ،دیروز در سمت چپ احساس درد کردم بعد از مراجعه به دکتر سونوگرافی کرد و گفت چند کیست متعدد در سمت چپت همان قسمت که کلیه نداری وجود داره ،میخواستم راهنمایی کنین
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی چهارشنبه ۱۹ خرداد ۰( 4 سال پیش)

      با سلام اهميتي ندارد

  • تصویر کاربر ناهید دوشنبه ۱۰ خرداد ۰( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 444 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر سوزش ادرار و خون در ادرار داشتم سونو انجام دادم هیدرویورنفروز mild در کلیه راست رویت شد و کیست پاراپلویک 13mm در کلیه راست رویت شد میشه لطفا نظرتون رو بگین ممنون میشم
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی دوشنبه ۱۰ خرداد ۰( 4 سال پیش)

      سي تي اسكن بدون تزريق انجام دهيد

  • تصویر کاربر کیان سه شنبه ۱۴ اردیبهشت ۰( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 718 مشاهده پرسش
    با عرض سلام و احترام ، فرزند حدودا چهارساله بنده بطور تصادفی ( بدلیل دل درد مشکوک به اپاندیس که موردی نبود ) با یک سونوگرافی یک کیست پاراپلویک ساده به اندازه ۸ میلی در کلیه چپ نشان داده اند ، پزشک اطفال اسکن کلیه در مرکز هسته ای تجویز کرده اند خواستم ببینم واقعا نیازی به این عمل و درمان و پیگیری در این مقطع وجود دارد ؟ سپاس
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی سه شنبه ۱۴ اردیبهشت ۰( 4 سال پیش)

      با سلام نيازي به عمل نيست و هر سه ماه سونوگرافي انجام شود

درحال دریافت اطلاعات
مقالات مرتبط
درد کلیه هنگام برخاستن از خواب

درد کلیه هنگام برخاستن از خواب

رنال کولیک

درمان اورژانسی رنال کولیک

درد کلیه بعد از دفع سنگ

علت درد کلیه بعد از دفع سنگ چیست؟

پرسش از دکتر