علت بوجود آمدن زگیل مقعدی چیست و چه روش هایی برای درمان قطعی وجود دارد؟

در بیشتر موارد، زگیل ها باعث ایجاد ناراحتی یا درد نمی شوند. با این حال، آن ها اگر به اندازه کافی بزرگ شوند می توانند آزار دهنده شوند و ممکن است خارش داشته باشند یا خون ریزی کنند. اگر علامتی ایجاد نگردد، ممکن است افرادی که به زگیل مقعدی مبتلا هستند نفهمند که دچار آن هستند.

ممکن است زگیل مقعدی فقط در یک نقطه ایجاد گردد یا ممکن است در طول زمان به قسمت های مختلفی از اندام جنسی یا مقعد گسترش یابد.

علائم وجود زگیل مقعدی

زگیل مقعدی در درون یا اطراف مقعد وجود دارد. آن ها در ابتدا به صورت یک برآمدگی کوچک هستند که ممکن است از سر یک میخ بزرگ تر نشوند.

در ابتدا، ممکن است آن ها به اندازه ای کوچک باشند که اصلا دیده نشوند. آن ها می توانند شبیه به یک کلم بوده و یا به صورت خوشه هایی در کنار هم پدیدار شوند. زگیل ها ممکن است صورتی، زرد، قهوه ای کمرنگ و یا حتی همرنگ پوست شما باشند. 

غالبا زگیل مقعد بدون درد و ناراحتی ایجاد می شود. دیگر علائم زگیل مقعد نادر هستند اما شامل خارش، خون ریزی، یا ترشح از مقعد هستند. همچنین ممکن است کسی که دچار زگیل مقعد است احساس وجود یک برجستگی در ناحیه مقعدش کند.

ممکن است در همان زمانی که به زگیل مقعد دچار هستید، در قسمت دیگری از بدن شما هم زگیل ایجاد شود. ممکن است زگیل تناسلی در خانم ها روی فرج (ولو)، واژن یا سرویکس ایجاد گردد. زگیل تناسلی در آقایان میتواند روی آلت تناسلی، بیضه، ران ها یا کشاله ران ایجاد گردد.

ویروس زگیل مقعدی

زگیل تناسلی، شامل زگیل مقعد، به وسیله ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) ایجاد می شود. این ویروس، یک عفونت مقاربتی (STI) است. در افراد جوان، ممکن است این ویروس خود به خود از بین برود و ممکن است هیچ علائم و نشانه ای ایجاد نکند.

در هر حال، این ویروس می تواند در بدن بماند و باعث زگیل تناسلی شود. بعضی از انواع این ویروس باعث ایجاد زگیل تناسلی می شوند و دیگر انواع آن ممکن است منجر به سرطان شوند، اما آن نوعی از ویروس که باعث ایجاد زگیل تناسلی می شود معمولا منجربه سرطان نمی شود.

HPV در کل با تماس مستقیم از طریق دهان، مقعد، آلت تناسلی یا واژن از شخصی که به آن مبتلا است به شخص دیگر سرایت می کند.

رابطه جنسی برای انتقال آن الزامی نیست. این ویروس می تواند با تماس پوست به پوست منتقل شود. حتی زمانیکه زگیل قابل مشاهده نباشد، امکان انتقال ویروس وجود دارد.

بر اساس گفته مرکز پیشگیری و مقابله با بیماری ها، زگیل تناسلی اغلب با تماس جنسی واژن یا مقعدی منتقل می شود. همچنین این مرکز اعلام می کند که تقریبا تمام زنان و مردانی که از نظر جنسی فعال هستند در یک مرحله از زندگیشان به این ویروس آلوده می شوند.

افراد در معرض ابتلا به زگیل مقعدی

در موارد زیر شما در خطر بیشتری برای ابتلا و انتقال زگیل مقعدی هستید:

• داشتن رابطه جنسی بدون محافظت (استفاده نکردن از کاندوم)
• داشتن چند شریک جنسی
• داشتن رابطه جنسی از مقعد
• داشتن رابطه جنسی یا رابطه نزدیک به شخصی که به ویروس HPV آلوده بوده است.
• داشتن رابطه جنسی در سن پایین
• ضعف دستگاه ایمنی به دلیل بیماری یا داروها

در هر حال، حتی اگر شما فقط یک شریک جنسی داشته باشید می توانید به زگیل مقعد مبتلا شوید و کاندوم کاملا از شما در برابر این ویروس محافظت نمی کند.

چگونگی تشخیص زگیل مقعدی

پزشک میتواند با معاینه و دیدن، زگیل مقعد را تشخیص دهد. بعضی پزشکان هنگام معاینه روی برآمدگی ها استیک اسید میمالند. این کار باعث می شود برآمدگی سفید شده و قابل مشاهده تر شود. با این حال برای تشخیص زگیل مقعد این کار ضروری نیست.

تشخیص زگیل مقعدی شامل معاینه درونی از طریق وسیله ای برای یافتن زگیل هایی درون مجرای مقعد است. این وسیله آنوسکوپ نامیده می شود. همچنین ممکن است پزشک یک معاینه کامل از لگن شما انجام دهد تا به دنبال انواع دیگر زگیل تناسلی بگردد. برای خانم ها این مورد ممکن است شامل تست پاپ اسمیر باشد.

همچنین تشخیص می تواند با استفاده از نمونه گرفتن از زگیل باشد. اگر زگیل به درمان ابتدایی پاسخ ندهد، ممکن است این کار برای تایید تشخیص استفاده شود.

درمان زگیل مقعدی

اگر زگیل برداشته نشود، می تواند بزرگتر شده و تکثیر یابد. اگر زگیل درمان نشود، ممکن است منجر به افزایش خطر سرطان مقعد در منطقه آسیب دیده شود. اگر زگیل های مقعدی با  داروهای موضعی درمان نشوند، ممکن است جراحی لازم باشد.

انتخاب نوع درمان به محل و تعداد زگیل ها، اولویت های خود فرد و تجربه پزشک بستگی دارد. ولی همان طور که میدانید پیشگیری بهترین درمان است.

مهم ترین روش پیشگیری از زگیل تناسلی استفاده از واکسن زگیل و استفاده از کاندوم است.

درمان زگیل مقعد با دارو

ممکن است درمان با داروهای موضعی برای زگیل هایی که خیلی کوچک هستند و به ناحیه خارجی مقعد محدود می باشند، کافی باشد.

در این موارد، باید برای زگیل تناسلی داروهای تجویزی استفاده شود. اگر از داروهای بدون نسخه برای درمان زگیل استفاده می کنید، از مناسب بودن آن ها برای مقعد و ناحیه ی تناسلی اطمینان حاصل کنید.

بعضی از داروهای درمان کننده زگیل مقعد، باید توسط پزشک و در مطب استفاده شوند. این نوع درمان معمولا چند هفته طول می کشد.

کرم های موضعی شامل موارد زیر هستند:

• ایمیکوئیمود (آلدرا و زیکلارا)
• پودوفیلوکس (کوندیلوکس)
• پودوفیلین (پودوکون)
• تری کلرو استیک اسید (TCA)
• بای کلرو استیک اسید (BCA)

عوارض جانبی آن ها شامل خارش، سوزش و زخم دردناک پوست می باشد. در صورت بروز عوارض جانبی شدید، بلافاصله استفاده از کرم را متوقف کرده و با پزشک خود تماس بگیرید.

دیگر گزینه های درمانی ممکن است بسته به شدت و محل زگیل مقعد استفاده شوند. این درمان ها شامل موارد زیر هستند:

کریوتراپی زگیل

 این روش از نیتروژن مایع برای منجمد کردن زگیل استفاده می کند. بعد از انجماد، زگیل می افتد.

پزشک نیتروژن مایع را بر روی زگیل و اطراف آن اعمال می‌کند. ابتدا بافت با نیتروژن مایع منجمد می‌شود. سپس، بافت اجازه ذوب شدن دارد. در صورت نیاز دوباره بافت منجمد می‌شود.

الکتروکوئتری زگیل 

 در این روش، پزشک از جریان الکتریکی برای سوزاندن زگیل استفاده می کند.

لیزر زگیل مقعدی

 لیزر درمانی از انرژی که از طریق پرتو نور منتقل می شود، استفاده می کند. این روش معمولا فقط در موارد صعب استفاده می شود.

اگر زگیل گسترده باشد، ممکن است درمان طی مراحلی انجام شود و در بعضی موارد، ممکن است نیاز به جراحی باشد.

جراحی زگیل مقعدی

ممکن است گزینه های جراحی برای زگیل های بزرگی که به دیگر درمان ها پاسخ نداده اند، یا زگیل مقعدی که درون مقعد قرار دارد موثرتر باشند. معمولا درمان جراحی در شرایط سرپایی انجام می پذیرد. این به معنی آن است که شما میتوانید در همان روز جراحی به خانه بازگردید.

در طی عمل، پزشک از یک وسیله ویژه برای بریدن زگیل استفاده می کند. ممکن است به شما بیحسی موضعی داده شود. بیهوشی عمومی یا بیحسی نخاعی ممکن است در صورت زیاد بودن تعداد و گستردگی زگیل ها نیاز باشد.

بعد از الکتروکوئتری، کریوتراپی یا درمان جراحی زگیل مقعد، بیشتر افراد تا چند روز احساس ناراحتی خواهند داشت. برای کمک به کاهش ناراحتی، ممکن است پزشکتان برای شما داروهای مسکن تجویز کند. بازگشت به کار و امکان انجام فعالیت هایی که دارید بستگی به نوع و گستردگی درمان شما خواهد داشت.

مراقبت پس از درمان زگیل مقعدی

احساس درد و ناراحتی خفیف تا چند روزی طول می کشد. داروهای مسکن ممکن است تجویز شود. بیماران که تحت درمان در کلینیک بودند می توانند بلافاصله به سر کار خود برگردند. اما کسانی که جراحی می کنند معمولاً یک روز دوره نقاهت دارند و می توانند روز بعد به محل کار خود بازگردند، در حالی که افرادی که جراحی گسترده تر و شدید تری داشتند ممکن است چند روز تا چند هفته در خانه بمانند.

زگیل ها ممکن است پس از جراحی موفقیت آمیز، به طور مکرر نمایان شوند. به دلیل اینکه ویروس HPV برای مدتی در بافتهای بدن غیر فعال می ماند. در این مواقع اگر زگیل برگشت معمولاً در مطب جراح قابل درمان است. ولی اگر تعداد زیادی زگیل های ایجاد شوند، ممکن است دوباره به جراحی نیاز داشته باشید.

نکته مهم این است که هر چند وقت یکبار نزد جراح خود ویزیت شوید. در طی این ویزیت ها، پزشک شما را معاینه می کند تا اطمینان حاصل شود که تمام زگیل ها از بین رفته اند و موارد جدیدی ایجاد نشده است.

 برای پرسش و پاسخ از دکتر روی لینک پرسش از دکتر کلیک کنید.

دکتر هوشنگ قوامی متخصص ارولوژی در تهران