ادرار اسیدی در بارداری می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی گردد. در این مقاله در رابطه با مشکلات ادرار اسیدی در بارداری بحث خواهیم کرد.
اسیدی یا بازی بودن ادرار افراد وابسته به شرایط بدنی فرد دارد. به عبارت دیگر، بدن هر فرد همیشه سعی در حفظ تعادل سطح اسیدی یا بازی ادرار دارد. pH نرمال ادرار بین 5/4 تا 8 در نظر گرفته می‌شود. سطح بالاتر یا پایین‌تر pH باعث بروز نگرانی‌هایی می‌گردد.
اهمیت تنظیم PH برای بارداری
فهرست موضوعات
سطح هیدروژن بالقوه بدن شما (PH یا توازن اسید-باز) روی سلامت کلی‌تان و حتی باروری یک زن تأثیر مستقیم دارد. PH در بازه صفر (بسیار اسیدی) تا 12 (بسیار بازی) قرار می‌گیرد. PH هفت خنثی محسوب می‌شود، بنابراین تنظیم PH برای زنان باردار از اهمیت زیادی برخوردار است.
آزمایش‌های خون یا ادرار سطح PH بدن شما را تعیین می‌کنند که در افراد سالم بین 7.3 تا 7.4 قرار دارد. تقریباً هر چیزی می‌تواند سطح PH خون‌تان را تغییر دهد – تنفس هوای سالم یا آلوده، خوردن غذاهای خاص، استرس و بیماری.
مشکلات حاصل از سطح PH اسیدی ادرار در بارداری
اغلب افرادی که از سطوح PH نامتوزان (صفر یا پنج) رنج می‌برند خیلی اسیدی هستند. PH بیش از حد اسیدی بدن شما را وادار می‌کند پتاسیم، سدیم، کلسیم، و سایر مواد معدنی را از استخوان‌ها و اعضای بدن «قرض بگیرد» تا کمک کند که اسید خنثی شود و از طریق تعریق و ادرار آن را در بدن از بین ببرد.
اسیدوز خفیف تا متوسط ممکن است باعث بیشتر شدن فشار خون، مشکلات قلبی، پوکی استخوان، دیابت، چاقی و سنگ کلیه شود. تولید هورمون هم در مردان و هم در زنان ممکن است تحت تأثیر اسیدوز خفیف قرار بگیرد چرا که تخمدان و بیضه‌ها به خاطر PH اسیدی مواد معدنی را از دست می‌دهند.
از طرف دیگر سطح پایین PH (آلکالوز یا قلیاخونی) نسبت به اسیدوز کمتر شایع است.
علائم آلکالوز عبارتند از تهوع، کرختی انگشتان، دستان، پاها، رعشه دستان، تکان ناگهانی عضله، و اسپاسم یا گرفتگی عضلات.
جنین خیلی به تغییرات حساس است، PH بدن شما در طول بارداری تغییر می‌کند، عدم توازن PH زمینه نازایی و دشواری در بارداری است (مانند حالت تهوع، استفراغ، سوزش معده، و تورم) و می‌توانید با کاهش مصرف غذاهای تشکیل‌دهنده اسید و افزایش مصرف غذاهای تشکیل‌دهنده قلیا کنترل آن را به دست بگیرید.
به عنوان بخشی از راه‌حل این مشکل، شما را راهنمایی می‌کنند تا برخی از محصولات در حال فروش را مصرف کنید. برای مثال در یکی از ده‌ها وبسایت ضد-اسید محصولی که برای فروش گذاشته بودند نوعی آب معدنی قلیایی بود.
واقعیت این است که وقتی مایعی قلیایی (با PH بالا) می‌نوشید PH بدن شما تغییر چندانی نمی‌کند و هر تغییری که صورت بگیرد به سرعت معکوس می‌شود.
اگر محلول ضد اسید مانند بیکربنات که بسیار قلیایی است (خیلی قلیایی‌تر از هر یک از غذاهای تشکیل‌دهنده قلیا) را مصرف کنید، تا مدت زمانی اسید معده شما را خنثی می‌کند – PH معده شما را افزایش می‌دهد.
این ممکن است سوزش معده را که حاصل از نشت اسید به سمت بالا و داخل مری شماست تسکین دهد. با این حال حتی یک دوز از داروی ضد اسید، PH کلی بدن شما را به صورت قابل ملاحظه زیاد نمی‌کند.
البته این خوب است چون در حقیقت بیوشیمی ما حساسیت زیادی به PH دارد. اما این واقعیت که شما و جنین‌تان حساسیت زیادی به PH دارید دلیل نمی‌شود که «رژیم قلیایی» را انتخاب کنید.
طبیعی است که در طول ورزش شدید کمی اسیدی و در طی یک سری موقعیت‌های خاص دیگر، مثل صعود سریع به ارتفاع زیاد، قلیایی شود. در هر دو وضعیت سیستم‌های بدن آن را جبران کرده و دوباره PH را به 7.4 برمی‌گردانند. در فرایند بیماری ممکن است اوضاع حفظ تعادل PH خوب پیش نرود، به ویژه وقتی که بیماری کلیه‌ها یا ریه‌ها را درگیر کند.
علتش این است که همان طور که خواهیم دید این اندام‌ها نقشی اساسی در توازن PH دارند. سیستم گوارش نیز می‌تواند از طریق اسهال و استفراغ باعث تغییراتی در PH بدن شود، اما به خاطر PH غذایی که می‌خورید تغییری ایجاد نمی‌کند.
درمان سطح پایین یا بالای PH
برای درمان PH نامتوازن باید رژیم خود را تغییر دهید، فعالیت فیزیکی را زیاد کنید، آب بیشتری بنوشید، و درمان‌های شدیدتری انجام دهید تا سطح بسیار پایین یا بالای PH خود را بهبود دهید. این درمان‌ها عبارتند از افزایش PH با بیکربنات سدیم درون-وریدی، مصرف سدیم سیترات برای بهبود کارکرد کلیه، و اصلاح عدم توازن الکترولیت با مایعات خاص.
ادرار اسیدی چگونه در باروری تأثیر می‌گذارد؟
اسپرم باید قبل از رسیدن به لوله فالوپ از واژن و کانال سرویکال گردن رحم عبور کند تا یک تخمک را بارور کند. سطح PH نامتوازن در گردن رحم یا واژن ممکن است آنقدر به اسپرم آسیب برساند که مانع از بارور شدن تخمک توسط آن شود.
ایده‌آل‌ترین سطح PH واژنی برای زنی که می‌خواهد باردار شود بین 3.8 و 4.5 است. خارج از روزهای تخمک‌گذاری. در طی تخمک‌گذاری، افزایش هورمون لوتئینی (محرک جسم زرد) باید سطح PH را در حالت بهینه نگه دارد تا شانس رسیدن اسپرم به تخمک زیاد شود.
در واقع وقتی سطح PH واژن بین هفت و دوازده باشد، اسپرم می‌تواند تا 48 ساعت در سیستم تولید مثل زن باقی بماند.
علاوه بر استرس، رژیم، یا داشتن اضافه وزن، PH واژن و گردن رحم زنان ممکن است به این دلایل نامتوازن شود:سن، از دست رفتن آب بدن، مصرف داروهای تجویزی خاص، زندگی در مناطق شهری که معمولاً کیفیت هوا نامناسب است، و استفاده از روان‌کننده‌های مضر برای اسپرم.
غذای فراوری شده، نوشیدنی‌های قنددار، برگرها و هر چیزی که آرد سفید یا شکر سفید دارد، غذاهایی بسیار اسیدی محسوب می‌شوند.
به علاوه، رژیمی که اساساً از غذای ناسالم تشکیل شده ممکن است باعث مشکلات هورمونی شود که روی باروری زنان تأثیر منفی دارند.
تشخیص سطح PH ادرار در بارداری
کلینیک های باروری آزمایش‌های باروری را برای مردان و زنانی فراهم می‌کند که برای بچه‌دار شدن مشکل دارند. علاوه بر تحلیل منی، آزمایش‌های هورمون و تخمک‌گذاری، و درمان لگن با امواج فراصوتی، آزمایش PH برای مایعات واژن و گردن رحم را نیز انجام می‌دهیم.
اگر سطح نامتوازن PH را تشخیص دهیم، معمولاً خوردن غذاهای بیشتر برای کمک به کاهش اسیدیته را توصیه می‌کنیم (سیب، موز، پرتقال، گوجه فرنگی، ماست، بادام، تخمه آفتابگردان) یا این که مصرف مکمل‌های غذایی را پیشنهاد می‌دهیم تا توازن سالم PH برای واژن و گردن رحم دوباره برقرار شود.
استروژن بالا-پروستروژن پایین، یا وضعیتی که غلبه استروژن نامیده می‌شود نیز می‌تواند موجب شود که سطح PH برای اسپرم سمی باشد.
زنانی که مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) هستند، در معرض آسیب غلبه استروژن قرار دارند و ممکن است در باردار شدن با مشکل مواجه شوند.
آزمایش سطح PH ادرار چیست؟
آزمایش سطح PH ادرار، آزمایشی است که اسیدی یا بازی بودن یک نمونه ادرار را تحلیل می‌کند. این آزمایش ساده و بودن درد است.
خیلی از بیماری‌ها، رژیم شما، و داروهایی که مصرف می‌کنید می‌توانند روی اسیدی یا بازی بودن ادرارتان تأثیر بگذارند.
برای مثال نتایجی که خیلی زیاد یا کم هستند نشان می‌دهند که احتمالاً بدن‌تان سنگ کلیه تشکیل خواهد داد. اگر ادرارتان سطح PH خیلی پایین یا بالایی دارد، می‌توانید رژیم‌تان را طوری تنظیم کنید که احتمال تشکیل سنگ کلیه‌های دردناک کم شود.
به طور خلاصه PH ادرارتان حاکی از وضعیت کلی سلامت شماست و سرنخ‌های مهمی در اختیار پزشک می‌گذارد که در بدن‌تان چه خبر است.
چرا به آزمایش سطح PH ادرار نیاز داریم؟
سنگ کلیه یک توده کوچک از مواد معدنی است که در کلیه‌ها جمع می‌شود و دردناک است و مانع می‌شود که ادرار از کلیه‌ها و سیستم ادراری شما عبور کند. از آنجا که سنگ کلیه در محیطی بسیار اسیدی/بازی تشکیل می‌شود، پزشک‌تان مممکن است ادرار شما را آزمایش کند تا احتمال تشکیل سنگ کلیه در بدن‌تان را تعیین نماید.
داروهای خاصی باعث می‌شوند که ادرار شما اسیدی‌تر شود. ممکن است پزشک‌تان دستور آزمایش سطح PH را بدهد تا تعیین کند آیا داروهای‌تان موجب شده‌اند که ادرارتان زیاد اسیدی شود یا خیر.
آزمایش سطح PH ادرار همچنین مشخص می‌کند که وقتی مبتلا به عفونت مجاری ادرار هستید بهترین دارو چیست.
آزمایش سطح PH ادرار چطور انجام می‌شود؟
قبل از آزمایش پزشک‌تان ممکن است از شما بخواهد مصرف یک سری داروهای خاص را که روی PH ادرارتان اثر می‌گذارند قطع کنید. نمونه‌هایی از این داروها عبارتند از:
- استازولامید، که برای درمان آب سیاه، صرع، و سایر اختلالات استفاده می‌شود
- آمونیوم کلرید، که در برخی داروهای سرفه به کار می‌رود
- متنامین مندلات، قابل استفاده برای درمان عفونت‌های مجاری ادراری
- پتاسیم سیترات، که در درمان نقرس و سنگ کلیه کاربرد دارد
- سدیم بیکربنات، قابل استفاده برای درمان سوزش معده و سوءهاضمه اسیدی
- ادرارآورهای تیازیدی، که برای درمان فشار خون بالا و کاهش ریسک سکته و حملات قلبی به کار می‌روند
با این حال قبل از آزمایش سطح PH ادرار رژیم خود را تغییر ندهید، مگر این که به دستور پزشک‌تان باشد. غذاهایی که می‌خورید روی PH ادرارتان تأثیر می‌گذارند و می‌خواهید که آزمایش با دقت هر چه تمام‌تر سطح PH شما در حالت معمول را پیش‌بینی کند. آزمایش به پزشک‌تان کمک خواهد کرد که علت تغییرات واقعی در سطح ادرارتان را تشخیص دهد.
برای کسب بهترین نتایج، آزمایش PH ادرار باید نمونه ادرار را به روش clean-catch در دست داشته باشد. روش clean-catch عبارت است از تمیز کردن ناحیه تناسلی پیش از ادرار و سپس جمع کردن ادرار. این روش کمک می‌کند ارگانیسم‌ها و پاتوژن‌هایی که ممکن است روی نمونه ادرارتان تأثیر بگذارند از بین بروند.
پزشک‌تان فنجانی به شما خواهد داد تا در آن ادرار کنید. به قسمت داخلی فنجان دست نزنید و مطمئن شوید که نمی‌گذارید هیچ چیز غیر از ادرار وارد فنجان شود تا از آلوده شدن نمونه جلوگیری کنید. بعد از ادرار با استفاده از روش clean-catch فنجان را به پرسنل پزشکی مسئول تحویل دهید. آنها نمونه شما را هر چه سریعتر به آزمایشگاه خواهند فرستاد تا دقیق‌ترین نتایج را تضمین کنند.
نتایج آزمایش ادرار اسیدی در بارداری
آزمایشگاه PH ادرار شما را تست خواهد کرد و نتایج را تحویل خواهد داد. PH خنثی 7.0 است. هر چه این مقدار بیشتر باشد، بازی‌تر است. هر چه مقدار PH کمتر باشد، ادرارتان اسیدی‌تر است.
میانگین نمونه‌های ادرار تقریباً 6.0 است. اگر PH نمونه ادرار شما کمتر از این مقدار باشد ممکن است نشان‌دهنده محیطی باشد که منجر به سنگ کلیه شده است.
سایر وضعیت‌هایی که محیط اسیدی را ترجیح می‌دهند عبارتند از:
- اسیدوز
- کم شدن آب بدن
- کتواسیدوز دیابتی
- اسهال
- گرسنگی
PH ادرار بیشتر از حالت عادی می‌تواند حاکی از اینها باشد:
- ساکشن معده که اسیدهای معده را از بین می‌برد
- از کار افتادن کلیه
- اسیدوز توبولار کلیوی
- انسداد باب‌المعده
- آلکالوز تنفسی
- عفونت مجاری ادرار
- استفراغ
رژیم‌تان همچنین تعیین می‌کند که ادرار شما تا چه میزان اسیدی یا بازی است. برای مثال اگر رژیمی دارید که میزان گوشت آن کم و میوه و سبزیجاتش زیاد است احتمالاً ادرارتان قلیایی است. افرادی که میزان گوشت بیشتری مصرف می‌کنند به احتمال بیشتر ادرار اسیدی دارند.
اگر PH ادرارتان خیلی پایین یا بالا باشد ممکن است پزشک‌تان توصیه کند که تغییراتی در رژیم خود ایجاد کنید.
آزمایش سطح PH هیچ تأثیرات جانبی ندارد. می‌توانید مثل همیشه فعالیت‌های روزانه خود را پس از انجام آزمایش پی بگیرید.
برای پرسش و پاسخ از دکتر روی لینک پرسش از دکتر کلیک کنید.
دکتر هوشنگ قوامی جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و ناباروری و ناتوانی جنسی مردان در تهران
مهدی سه شنبه ۲ شهریور ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 393 مشاهده پرسش 