هیدرونفروز وضعیتی است که بر یک یا هر دو کلیه تأثیر می گذارد. هیدرونفروز در هر سنی ممکن است رخ دهد و حتی شاهد هیدرونفروز کلیه در زنان باردار نیز هستیم. اگر باردار هستید، باید بدانید که چگونه این وضعیت می تواند بر روی بارداری شما تأثیر بگذارد و چگونه می توانید با آن مقابله کنید.
هیدرونفروز چیست؟
فهرست موضوعات
هیدرونفروز یک وضعیت است و بیماری نیست. در هیدرونفروز، یک یا هر دو کلیه متورم می شوند، زیرا فشار به کلیه ها وارد می گردد و ادرار نمی تواند از آن ها تخلیه شود. این یک وضعیت ساختاری یا فیزیولوژیکی است که به دلیل نحوه فشار رحم بر مثانه ایجاد می شود.
برای خواندن مطالب بیشتر می توانید مقاله ی هیدرونفروز چیست را مطالعه کنید.
از آنجا که مثانه قادر به تخلیه محتویات خود به دلیل فشار نباشد، ادرار به عقب باز می گردد و باعث تورم کلیه می شود. این حالت با درد همراه است و می تواند بر یک یا هر دو کلیه تأثیر بگذارد.
هیدرونفروز کلیه در زنان باردار بیشتر در سه ماهه دوم، به ویژه در هفته 26 و 28 بارداری مشاهده می شود. این وضعیت در دوران بارداری اغلب ظرف شش هفته پس از زایمان خود به خود از بین می رود. با این حال، گاهی ممکن مدت طولانی ادامه یابد و نیاز به مراقبت های پزشکی داشته باشد.
علت هیدرونفروز کلیه در دوران بارداری
دلایل مختلفی برای بروز هیدرونفروز وجود دارد. برخی از آنها در زیر آمده است:
- یکی از شایع ترین علل هیدرونفروز انسداد در یک یا هر دو حالب است. حالب لوله ای است که کلیه ها را به مثانه متصل می کند. انسداد ممکن است ناشی از سنگ کلیه، زخم یا حتی لخته شدن خون باشد.
- ریفلاکس وزیکواورترال یکی دیگر از علل عمده هیدرونفروز در بارداری است. ریفلاکس وزیکواورترال شرایطی است که در آن دریچه عضلانی (محلی که مجرای ادرار به مثانه وصل می شود) به درستی کار نکند. در نتیجه ادرار به سمت عقب در کلیه ها جریان می یابد و باعث تورم آن ها می گردد.
- تومورهای مجاور یا داخل حالب نیز می توانند باعث ایجاد هیدرونفروز شوند.
- حالب باریک به دلیل برخی نقایص هنگام تولد نیز می تواند منجر به هیدرونفروز شود.
- در دوران بارداری، علت اصلی هیدرونفروز فشار رحم بر روی مثانه و حالب است.
- یکی دیگر از دلایل هیدرونفروز در دوران بارداری افزایش تولید هورمون های بارداری است که عضلات را شل می کند.
- سرطان مثانه و گردن رحم نیز می تواند باعث هیدرونفروز شود.
- سندرم ورید تخمدانی
- دیابت
علائم و نشانه های هیدرونفروز کلیه در زنان باردار
هیدرونفروز علائم زیادی ندارد، اما در صورت بروز این وضعیت ممکن است متوجه علائم زیر شوید. به یاد داشته باشید اگر باردار هستید، شانس بروز این بیماری بسیار زیاد خواهد بود. اگر در دوران بارداری علائم زیر را مشاهده کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
- درد حاد در شکم یا کمر
- استفراغ و تهوع
- عفونت ادراری مزمن
- تب
- درد کولیکی
- درد قفسه سینه
- خون در ادرار
- تورم بخصوص در پاها
- افزایش دفعات ادرار
تشخیص هیدرونفروز کلیه در زن باردار
روش های مختلفی برای تشخیص هیدرونفروز وجود دارد. این روش ها به پزشک در پیدا کردن مشکل در سیستم ادراری کمک می کنند.
- سونوگرافی یکی از روش های مطمئن برای تشخیص هیدرونفروز است، به خصوص اگر علت آن فیزیولوژیکی باشد. با استفاده از این روش علل مختلفی از جمله سنگ کلیه و سایر انسدادها قابل تشخیص می باشد.
- برای تعیین وجود عفونت در سیستم ادراری آزمایش ادرار نیز پیشنهاد می شود.
- پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی کم خونی توصیه کند زیرا یکی از شایع ترین شرایط در زنان باردار می باشد.
- تجزیه و تحلیل GFR و الکترولیت ها برای بررسی عملکرد مناسب کلیه ها نیز می تواند انجام شود.
خطر های هیدرونفروز برای مادر
برخی خطرات مرتبط با هیدرونفروز وجود دارد که باید از آن ها آگاه باشید. اگر فشار غیرمترقبه به کلیه های شما وجود داشته باشد، ممکن است کلیه خود به خود پاره شود. اگر کلیه های شما از قبل آسیب دیده باشند، احتمال پارگی خود به خود کلیه بسیار بیشتر خواهد بود.
اگر این وضعیت درمان نگردد، می تواند کلیه ها را به طور کامل متوقف کند. برای نظارت بر سلامت کلیه ها و دستگاه ادراری، به طور منظم به پزشک مراجعه کنید تا معاینه شوید. پزشک می تواند یک برنامه درمانی برای کاهش فشار بر کلیه ها توصیه کند.
درمان هیدرونفروز در دوران بارداری
مدیریت هیدرونفروز در دوران بارداری با دقت در مراحل مختلف انجام می شود.
- اولین قدم برای درمان هیدرونفروز، استفاده از سوند برای تخلیه ادرار از مثانه است تا فشار را از کلیه ها کاهش دهد.
- مرحله بعدی در درمان شامل تشخیص علت انسداد است. علل مختلف، درمان های مختلفی خواهند داشت. به عنوان مثال، درمان سنگ کلیه با درمان زخم بر روی مجرای ادرار متفاوت خواهد بود.
- هیدرونفروز مربوط به بارداری را می توان با استفاده از مسکن ها و آنتی بیوتیک ها درمان کرد.
پیشگیری از ابتلا به این بیماری
متأسفانه بیشتر اختلالات کلیوی علامتی ندارند. برای اجتناب از هیدرونفروز شدید در دوران بارداری باید به صورت منظم به پزشک مراجعه کنید. اسکن کلیه به همراه آزمایش ادرار و آزمایش خون برای بررسی کلیه ها از نظر عفونت باید انجام شود.
در مورد نگرانی های خود با پزشک خود صحبت کنید و تاریخچه کاملی از سوابق پزشکی خود به وی ارائه دهید، به خصوص اگر قبلا دچار اختلالات کلیوی بوده اید. پزشک باید به طور مرتب شما را معاینه کنید و شما باید مراقب هشدارهای وی در مورد اختلالات کلیوی بخصوص هیدرونفروز خفیف باشید.
هیدرونفروز به دلیل فشار ناخواسته بر روی کلیه ها می تواند یک تجربه دردناک در دوران بارداری باشد. علائم آن می توانند ناراحتی زیادی ایجاد کنند. به یاد داشته باشید که بیشتر خانم ها در دوران بارداری از این بیماری رنج می برند. اگر تب، خون در ادرار و درد حاد در شکم یا کمر را تجربه کردید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
دکتر هوشنگ قوامی متخصص ارولوژی
ناشناس جمعه ۲۸ شهریور ۹۹( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 290 مشاهده پرسش 