پروستاتیت حاد دومین عفونت میکروبی جدی غده پروستات می‌باشد. پروستاتیت حاد یک بیماری اورژانس اورولوژی از نظر تشخیص و درمان است. این بیماری باید از سایر فرم‌های پروستاتیت، نظیر پروستاتیت میکروبی مزمن و همچنین از سندرم مزمن درد لگنی که CPPS نامیده می‌شود تمایز داده شود.
هنگام عمل جنسی پروستات با انقباض مقدار زیادی در حدود 20 تا 30 درصد به ترشحات انزال، اضافه می‌کند. در حقیقت 20 تا 30 درصد حجم منی مربوط به ترشحات پروستات می‌باشد. میکروبی که باعث عفونت حاد پروستات می‌شود، شبیه میکروبی است که باعث عفونت سیستم دستگاه ادراری می‌گردد.
علائم ادراری ناشی از پروستاتیت حاد
فهرست موضوعات
- تب و لرز
- درد لگن
- ادرار کردن دردناک
- خون در ادرار
- ادرار بدبو
- کاهش فشار ادرار
- عدم تخلیه کامل ادرار
- اشکال در دفع سریع ادرار
- تکرر ادرار
- انزال دردناک به هنگام رابطه جنسی
- خون در انزال
- درد مثانه و درد در ناحیه ژنیتال، بیضه یا مقعد
هر میکروبی که باعث عفونت ادراری می‌شود می‌تواند باعث پروستاتیت حاد شود. میکروب‌های شایع در ایجاد این بیماری اشرشیاکلی و پروتئوس می‌باشند. بعضی میکروبهایی که باعث بیماری مقاربتی می‌شوند، نظیر گونوره یا کلامیدیا می‌توانند باعث پروستاتیت حاد نیز بشوند.
انواع پروستاتیت
- پروستاتیت حاد (عفونت حاد پروستات)
پروستاتیت عفونی مزمن (عفونت ادراری عود شونده و یاعفونت مزمن پروستات)
- پروستاتیت غیر میکروبی مزمن یا سندرم درد لگنی مزمن (درد یا ناراحتی در ناحیه لگن حداقل از سه ماه قبل همراه با علائم ادراری و اختلال جنسی)
- سندرم درد مزمن غیر التهابی لگن (سلول‌های سفید خونی در منی یا ترشحات پروستات)
- پروستاتیت بدون علامت التهابی (وجود التهاب در نمونه‌برداری پروستات)
عوامل ایجاد پروستاتیت حاد
سایر مواردی که باعث پروستاتیت حاد می‌شوند عبارتند از:
1- عفونت یا التهاب مجرا
2- غده‌ای که روی بیضه قرار گرفته و بیضه را به لوله
3- سنگ مثانه
4- بسته شدن گردن مثانه به علت بزرگی پروستات
5- گذاشتن سوند در مجرا یا سیستوسکوپی (دیدن مثانه)
فاکتورهایی که باعث افزایش شانس فرد به گرفتاری و یا ابتلا به عفونت ادراری، بیماری‌های مقاربتی و عفونت مجرا می شود نیز شانس فرد را به مبتلا شدن به پروستاتیت حاد بالا می‌برد.
ریسک فاکتورهای افزایش دهنده بیماری پروستاتیت حاد
1- کم خوردن مایعات
2- استفاده از سوند مجرا
3- رابطه جنسی با زنان متعدد
4- رابطه جنسی از راه‌های غیر طبیعی
5- سن بالای 50 سال
6- داشتن عفونت ادراری
7- سابقه ابتلا به پروستاتیت حاد
8- عفونت یا التهاب بیضه‌ها
9- مبتلا به HIV
10- مبتلا به Aids
11- در معرض اضطراب و استرس‌های روانی بودن
تشخیص پروستاتیت حاد
تشخیص پروستاتیت حاد بر اساس گرفتن شرح و امتحان بالینی دقیق و باحوصله از بیمار توسط پزشک معالج می‌باشد. امتحان بالینی شامل معاینه پروستات می‌باشد. معاینه پروستات با انگشت از راه مقعد صورت می‌گیرد در فرد مبتلا در لمس، پروستات متورم و دردناک می‌باشد. برای اثبات عفونت پروستات، هنگام لمس پروستات از راه مقعد (DRE) به آرامی پروستات را ماساژ داده بعد از ماساژ مقداری ترشح وارد مجرا می‌شود که از این ترشحات برای کشت به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
در بعضی مواقع ممکن است در پروستاتیت حاد، غدد لنفاوی در کشاله ران که بزرگ و در لمس دردناک هستند، ظاهر می‌شوند. سایر مواردی که پروستاتیت حاد را اثبات می‌کند، کشت خون، آزمایش کامل و کشت ادرار و کشت ترشح مجرا می‌باشند.
یکی از نکات قابل توجه و مهم که قابل ذکر بوده و پزشک باید به آن آگاهی داشته باشد این است که در سنین بالا و افراد مسن چون سیستم دفاعی ضعیفی دارند، ممکن است علائم پروستاتیت حاد، به خصوص تب و لرز، به طور قابل توجهی بالا نباشد، و در نتیجه پروستاتیت تشخیص داده نشود، لذا در این گروه سنی با کمترین شدت علائم ادراری و درجه حرارتی (تب) که زیاد بالا نباشد به وجود پروستاتیت در فرد توجه کرد.
درمان پروستاتیت حاد
درمان پروستاتیت حاد بر اساس نوع میکروب ایجاد کننده آن ، تجویز آنتی بیوتیک و ضد التهاب است. دوره درمانی پروستاتیت 4 تا 6 هفته تجویز آنتی بیوتیک می‌باشد، و اگر سابقه پروستاتیت حاد در فرد وجود داشته باشد دوره درمانی طولانی مدت‌تر خواهد بود.
برای کاهش یا از بین بردن علائم می‌توان از یک دسته داروها که آلفا بلوکر نامیده می‌شوند، می‌توان برای بیمار تجویز کرد. از بهترین دارو از این گروه، داروی تامسولوزین است، که اثربخشی آن قابل توجه است.
روش درمان، بستری در بیمارستان حداقل به مدت 5 روز می‌باشد و استفاده از آنتی بیوتیک به داخل رگ می‌باشد. پس از ترخیص داروی خوراکی به مدت 4 تا 6 هفته ادامه باید داده شود و بیمار باید به چند نکته درمانی توجه کند.
مراقبت بعد از درمان التهاب پروستات
از خوردن الکل و ادويه جات خودداری کرده و روزی دو بار هر بار به مدت 15 دقیقه در آب گرم بنشیند. همچنین از خوردن کافئین و مایعات اسیدی نیز خودداری نماید و از نشستن روی دوچرخه یا موتور خودداری فرماييد.
معمولا پروستاتیت حاد با درمان آنتی بیوتیک بهبود می‌یابد و بیمار به زندگی روزانه خود برمی‌گردد. گاهی ممکن است بیماری عود کند و یا به طرف مزمن (Chronic) پیش رود که راهکارهای درمانی و توصیه‌ای خاص را دارد.
به هر حال باید توجه کرد که 5 درصد این بیماری به طرف مزمن می‌رود. این بیماری بعد از هیپرپلازی و سرطان پروستات شایع‌ترین تشخیص بیماری اورولوژی می‌باشد و بیشتر در افراد بالای 50 سال دیده می‌شود.
برای پرسش و پاسخ از دکتر روی لینک پرسش از دکتر کلیک کنید.
دکتر هوشنگ قوامی جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و ناباروری و ناتوانی جنسی مردان در تهران
