علت درد کلیه چیست؟
درد کلیه کجاست؟ چرا درد کلیه و درد کمر با هم اشتباه گرفته می شوند؟ علائم اصلی درد کلیه چیست؟ چگونه میتوان این درد را درمان کرد؟ در این نوشتار به سوالات فوق پاسخ خواهیم داد.
درد در کلیه ها چیست ؟
مردم معمولا درد کلیه ها را با درد کمر خود اشتباه می گیرند. برخلاف درد کمر، که معمولا در ناحیه پایین کمر پدیدار می شود، درد کلیه عمیق تر و بالاتر است. کلیه های انسان در پایین تر از قفسه سینه قرار دارند و در هر سمت ستون فقرات یک کلیه وجود دارد.
درد در کلیه ها در دو پهلوی فرد احساس می شود و یا ممکن است در نواحی میانی کمر آن را حس کنید (معمولا در زیر دنده ها به سمت چپ یا راست ستون فقرات). همچنین این احتمال وجود دارد درد فرد به سمت سایر نواحی پیشرفت داشته باشد که از جمله آن ها می توان به شکم یا ناحیه کشاله ران اشاره کرد.
درد کلیه ها در نتیجه ورم و یا انسداد کلیه و یا مجاری ادرار به وجود می آید. از جمله دیگر علائم آن نیز می توان به تب، حالت تهوع، ادرار دردناک و دیگر نشانه هایی که خبر از مشکلات کلیوی می دهند اشاره داشت.
علائم و نشانه های درد کلیه
درد کلیه معمولا همچون یک خارش کند و نسبتا آرام در یکی از دو سمت کمر است. البته این درد در پایین کمر حس نمی شود و بیشتر در میانه آن پدیدار می شود.
این درد معمولا در پهلوی افراد یا کمر آن ها حس می شود. نکات مهم در مورد درد کلیه از قبیل میزان شدت آن، تکرر پدیدار شدنش و این که به یک ناحیه منحصر می شود یا خیر در افراد مختلف فرق دارند. این موارد می توانند به پزشک معالج در تشخیص علت اصلی درد بیمار کمک کنند. از جمله دیگر علائم مرتبط با درد کلیه می توان به این سه مورد اشاره داشت:
- تب
- حالت تهوع
- خون در ادرار
علت درد کلیه راست
علت درد کلیه راست می تواند ناشی از خود کلیه، ارگان ها، ماهیچه های مجاور و یا سایر بافت های بدن باشد. از جمله علل شایع میتوان به:
- عفونت مجاری ادراری
- سنگ های کلیوی
- ترومای کلیه
- بیماری کلیه پلی کیستیک
- ترومبوز ورید کلیوی
- سرطان کلیه
اگر در ناحیه کلیه راست درد دارید، می تواند ناشی از یک مشکل نسبتاً شایع کلیه مانند عفونت ادراری یا سنگ کلیه باشد.
درد در ناحیه کلیه راست شما نیز ممکن است به دلیل یک بیماری غیرمعمول مانند ترومبوز ورید کلیوی (RVT) یا بیماری پلی کیستیک کلیه (PKD) ایجاد شود.
اگر درد مداوم در کلیه راست دارید، یا اگر درد به طور فزاینده ای شدیدتر شد، یا فعالیت های روزمره شما را مختل کرد، برای تشخیص و گزینه های درمانی به پزشک مراجعه کنید.
علت درد کلیه چپ
در بسیاری از موارد درد مداوم در کلیه چپ و پایین شکم ناشی از دیورتیکولیت است. دیورتیکول کیسه های کوچکی است که از فشار روی نقاط ضعیف روده بزرگ ایجاد می شود. دیورتیکول شایع است و حتی بعد از 40 سالگی بیشتر است. در صورت پارگی کیسه، تورم و عفونت می تواند باعث دیورتیکولیت شود.
سمت چپ و پایین شکم شما قسمت آخر روده بزرگ و برای برخی از خانم ها تخمدان چپ است. درد جزئی در این ناحیه معمولاً جای نگرانی نیست و ممکن است طی یک یا دو روز خود به خود برطرف شود.
علائم درد کلیه چپ
در صورت داشتن موارد زیر از کسی بخواهید تا به شما کمک کند تا به مراقبت های فوری یا اورژانس برسید.
- تب
- حساسیت شدید در ناحیه آسیب دیده
- تورم شکم
- مدفوع خونین
- حالت تهوع و استفراغ مداوم
- کاهش وزن بدون دلیل
- پوستی که زرد به نظر می رسد (زردی)
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد درد در زیر شکم سمت چپ، علت ایجاد آن و زمان مراجعه به پزشک خود ادامه مطلب را مطالعه کنید.
کلیه کجاست؟
کلیه ها دو اندام کوچک به شکل لوبیا هستند که در دو طرف بدن قرا دارند. اندازه هر کدام به اندازه مشت شماست. آنها در زیر قفسه دنده شما در دو طرف نخاع قرار دارند.
کلیه ها وظایف مهمی بر عهده دارند. آنها آب، اسیدها و مواد زائد خون شما را پاک می کنند. اگر کلیه هاا به نوعی بیمار یا آسیب دیده باشند، نمی توانند کار خود را برای حفظ تعادل سالم نمک ها ، مواد معدنی مانند کلسیم و آب در خون انجام دهند.
کلیه ها همچنین هورمون هایی تولید می کنند که در کنترل فشار خون، استحکام استخوان ها و تولید گلبول های قرمز خون به شما کمک می کنند. بنابراین مهم است که مراقب علائم بیماری کلیوی یا آسیب هایی مانند درد کلیه باشید.
علل احتمالی درد کلیه چه هستند؟
از آن جایی که کلیه ها خون را تصفیه می کنند، ادرار را شکل می دهند و آن را به کمک لوله هایی به نام یوریتر (یا همان حالب) از بدن خارج می کنند، به وجود آمدن مشکل در هر یک از این مراحل و نواحی می تواند منجر به بروز درد در فرد شود.
🛑 بیشتر بدانید: رنال کولیک، دردی است که به علت گرفتگی مجاری ادراری توسط سنگ های ادراری اتفاق می افتد. مجاری ادراری شامل کلیه، مثانه، میزنای و مجرای ادرار می شود.
از جمله رایج ترین علل بروز درد کلیه را در ادامه آورده ایم که با هم مرور خواهیم داشت:
سنگ های کلیه
سنگ های کلیوی از طریق مواد معدنی و شیمیایی که در داخل بدن انباشته می شوند به مرور زمان شکل می گیرند. سنگ ها ممکن است کوچک و به اندازه شن ریزه بوده و یا همچون یک مروارید بزرگ باشند. در صورتی که سنگ کوچک باشد احتمال دفع طبیعی آن از طریق جریان ادرار وجود دارد.
با این حال، سنگ های بزرگ تر ممکن است در مجاری ادرار فرد گیر کرده و از خارج شدن مایع ادرار از بدن جلوگیری کند. در هر صورت، فرد مورد نظر با درد بسیار شدیدی روبرو می شود.
عفونت های مجاری ادراری
عفونت در هر بخشی از مجاری ادراری ممکن است در اثر باکتری ها پس از ادرار فرد ایجاد شود. از جمله علائم آن نیز می توان به تب، ادرار دردناک، ادرار ابرگونه و خستگی عمومی فرد اشاره کرد.
عفونت کلیه ( پیلونفریت)
عفونت کلیوی ممکمن است زمانی رخ دهد که باکتری های مربوط به عفونت مثانه به خود کلیه ها برسند. افرادی که بیماری دیابت دارند و یا مجاری ادرار آن ها مسدود شده باشد ممکن است با عفونت کلیوی مواجه شوند.
در موارد مزمن، برخی مشکلات در مجاری ادراری منجر به برگشت ادرار به مثانه و سپس کلیه ها می شود. در نتیجه شاهد عفونت های مکرر و آسیب های دائم کلیوی خواهیم بود.
بیماری کلیه پلی کیستیک
این یک مشکل وراثتی است که در آن کیست های پر از مایع در داخل کلیه ها به وجود می آیند. با بزرگتر شدن کیست ها، کلیه بزرگ شده و در نهایت، توانایی خود در کارکرد را از دست می دهند.
آسیب دیدگی و حادثه
هر گونه تاثیر مهم و ویژه یا فشار روی نواحی که کلیه در آن ها قرار دارد (به عنوان مثال برخورد های حین ورزش و یا داشتن تصادفات رانندگی) ممکن است منجر به بروز آسیب فیزیکی به کلیه ها شود. این گونه رویداد ها ممکن است در جریان خون عادی کلیه ها نیز تاثیر بگذارند. نارسایی کلیوی حاد (ناگهانی) ممکن است در اثر آسیب دیدگی فیزیکی و حادثه رخ دهد.
سرطان کلیه
کارسینومای سلول های کلیوی یکی از رایج ترین انواع سرطان های کلیه به حساب می آید. این مشکل معمولا افرادی در بازه سنی ۶۰ تا بالای ۷۰ سال را تحت تاثیر قرار می دهد و به ندرت ممکن است در افراد زیر ۵۰ سال دیده شود.
اگر این مشکل رخ دهد، از جمله علائم آن می توان به وجود خون در ادرار، درد ادامه دار در ناحیه کمر یا پهلو دقیقا زیر دنده ها، و یک برآمدگی یا ورم در بدن فرد اشاره کرد.
درد کلیه ها چگونه درمان می شود؟
درمان مشکل درد کلیه در بیماران به این موضوع بستگی دارد که عامل اصلی آن چه باشد. برای مشخص کردن یک علت، تعدادی ابزار های خاص در دسترس هستند که به کمک در انجام تشخیص نهایی کمک می کنند:
آنالیز ادرار
در این پروسه، ادرار به جهت بررسی برای تشخیص وجود خون، سلول های خونی سفید بیش از حد (که نشان دهنده وجود عفونت است)، پروتئین ها و برخی مواد شیمیایی خاص که مرتبط با مشکلات کلیوی هستند بررسی می شود.
آزمایش های تصویری
سونوگرافی و یا سی تی اسکن می توانند تصاویری از ساختار فیزیکی کلیه ها و مجاری ادراری را تولید کنند تا پزشکان بتوانند به کمک آن ها، وجود سنگ و همچنین میزان گردش خون در این بخش و کافی بودن آن را بررسی کنند.
چه زمانی باید با پزشک خود تماس بگیرم؟
در صورت داشتن درد ادامه دار در ناحیه کلیه ها و همچنین داشتن درد کمر به همراه هر کدام از این علائم حتما با پزشک معالج خود تماس حاصل کنید:
- تب
- ادرار دردناک
- تغییر رنگ ادرار
- وجود خون در ادرار
- نیاز مداوم و پر تکرار به ادرار کردن
- دیده شدن مواد سفت (سنگ های کلیه) در ادرار
- حس عمومی مریض بودن و بی حالی که از بین نمی رود
مقایسه درد کلیه با درد کمر
بسیاری از افراد که با مشکل درد کمر مواجه هستند بر این باورند که این درد مرتبط با کلیه آن ها می شود. اما در بیشتر موارد ، این موضوع درست نیست.
بیشتر درد های کمر تنها مربوط به همین ناحیه هستند و نه بیشتر.
بیشتر درد های کمر ربطی به کلیه ها ندارند و صرفا اسکلتی عضلانی هستند. بدین معنا که مشکلی برای عضله و یا استخوان های فرد در آن ناحیه رخ داده است.
علت درد کمر
از جمله علل رایج درد کمر در افراد می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- آرتروز
- بیماری
- بالا رفتن سن
- دیسک بیرون زده
- شکستگی در اثر فشار
- اختلالات ستون فقرات
- استفاده بیش از حد، تحت فشار قرار دادن و یا آسیب کمر
درد کلیه معمولا عمیق تر بوده و در اثر تغییر وضعیت و جابجا شدن فرد بهتر یا بدتر نمی شود. دیگر علائم مربوط به کلیه ها می توانند به شما در تشخیص بهتر کمک کنند اما هیچ کدام ۱۰۰ درصد دقیق و قطعی نیستند.
بهترین راه این است که آزمایش های تصویری از کلیه فرد گرفته شود. به عنوان مثال سونوگرافی کلیه ها و یا آزمایش ادرار. به کمک این آزمایشات و بررسی های پزشک می توان احتمالات مختلف را رد کرد و به پاسخ درستی رسید.
دکتر هوشنگ قوامی متخصص کلیه و مجاری ادراری