واکسن گارداسیل در برابر برخی انواع ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) مصونیت ایجاد می کنند. این موارد سبب بروز سرطان های مقعد، دهانه رحم، دهان و گلو، آلت تناسلی مردانه، واژن، فرج و همچنین زگیل های تناسلی می شوند.
انواع واکسن گارداسیل
فهرست موضوعات
دو واکسن HPV با نام های سرواریکس و گارداسیل 9 وجود دارند. در حالی که واکسن گارداسیل 9 برای استفاده در هر دو جنس طراحی شده اما واکسن سرواریکس فقط برای زنان تزریق می شود. هر دوی این واکسن ها در برابر 2 نوعی از ویروس مصونیت ایجاد می کنند که عامل 70 درصد سرطان های دهانه رحم و 80 درصد سرطان های مقعد هستند.
واکسن گارداسیل 9 از مصرف کنندگان در برابر 5 نوع دیگر نیز محافظت می کند که این 5 نوع عامل 15 تا 20 درصد سرطان های دهانه رحم، 11 درصد سرطان های مقعد در زنان و 4 درصد سرطان های مقعد در مردان هستند. 2 نوع از ویروس HPV عامل بروز 90 درصد زگیل های تناسلی هستند که مصونیت در برابر آن ها با تزریق گارداسیل به دست می آید.
مزایای واکسن گارداسیل
در زنانی که تاکنون به HPV ابتلا نیافته اند، واکسن گارداسیل تقریبا از 100 درصد سرطان های دهانه رحم مرتبط با HPV پیشگیری می کند. همچنین، پیشگیری از نمونه های زیر از جمله مزیت های این واکسن است:
78 درصد سرطان های مقعد در مردان که در اثر 2 نوع از ویروس HPV ایجاد می شوند.
90 تا 100 درصد زگیل های تناسلی در مردان و زنانی که در اثر 2 نوع از ویروس HPV ایجاد می شوند.
معایب واکسن گارداسیل
واکسن گارداسیل (HPV) با این که می تواند سبب بروز عوارض جانبی شود اما احتمال بروز این موارد نادر است. تاکنون هیچ عوارض جانبی جدی در اثر تزریق این واکسن ها گزارش نشده است.
واکسن گارداسیل در حالی که در برابر برخی سرطان های مرتبط با HPV ایمنی ایجاد می کنند اما از مقابله با همه انواع آن ناتوان است. احتمالا، مهم ترین جنبه منفی واکسن HPV عوارض احتمالی آن باشد. البته، بروز این عوارض رایج نیست. اغلب افراد بدون تجربه هر گونه عوارض جانبی از مزایای این واکسن بهره می برند.
عوارض جانبی واکسن گارداسیل
عوارض جانبی با شدت خفیف تا متوسط اغلب بروز داده اما چندان رایج نیستند. از جمله این موارد می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:
- درد یا تورم در محل تزریق
- تب خفیف
- سردرد
- خستگی
- درد عضلانی
- درد مفصلی
- غش کردن
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد در شکم
- اسهال
در صورت تجربه هر گونه عارضه جانبی یا دیگر علائم غیر طبیعی یا تداوم علائم رایج باید به پزشک مراجعه کرد. برخی افراد نگران احتمال بروز عوارض جدی همچون ناباروری در بلند مدت هستند. در جواب باید گفت که واکسن گارداسیل سبب ناباروری نشده و زنانی که در معرض عفونت های منتقل شونده جنسی بوده اند با تزریق آن می تواند باروری خود را ارتقا دهد.
از دیگر معایب واکسن های HPV محدودیت در عملکرد است. این واکسن ها تنها از بروز برخی سرطان های مرتبط با HPV پیشگیری می کنند. به همین دلیل، ضروری ست که زنان جهت بررسی هر گونه علامت سرطان دهانه رحم آزمایش پاپ اسمیر را به طور متداول انجام دهند.
عوامل خطر ابتلا به HPV چیست؟
ویروس عامل عفونت HPV از طریق تماس پوست به پوست منتقل می شود. اغلب افراد از طریق تماس جنسی مستقیم از جمله واژینال، مقعدی یا دهانی به این عفونت دچار می شوند. از آن جایی که HPV یک عفونت پوست به پوست است، برای انتقال بیماری به داشتن رابطه جنسی نیاز نیست.
بسیاری از افراد از ابتلای خود آگاه نیستند. این گفته بدان معناست که امکان ابتلا به عفونت حتی در صورت عدم وجود علائم در شریک خود نیز وجود دارد. علاوه بر این، ابتلای همزمان به چندین نوع ویروس HPV امکان پذیر است.
در برخی موارد نادر، مادر مبتلا به HPV می تواند در حین زایمان ویروس را به نوزاد خود منتقل کند. در این وضعیت، نوزاد به بیماری پاپیلوماتوز تنفسی عود کننده دچار شده و در گلو یا مجرای تنفسی خود به زگیل های ناشی از HPV ابتلا می یابد.
چندین عامل می توانند افراد غیر واکسینه را در معرض خطر بالای ابتلا به HPV قرار دهند. موارد زیر از جمله آن ها هستند:
- داشتن رابطه جنسی بدون استفاده از کاندوم یا دیگر روش های پیشگیری فیزیکی
- داشتن شرکای جنسی متعدد
- داشتن زخم یا بریدگی پوستی
- تماس با زگیل های واگیر دار
- مصرف متداول سیگار یا جویدن تنباکو: این موارد سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کنند.
- سرکوب یا ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
- رژیم غذایی دارای مقادیر اندک ویتامین ها، مواد معدنی و دیگر مواد مغذی مهم
خوشبختانه بسیاری از این عوامل خطر را می توان کنترل کرد.
روش های پیشگیری از HPV
به طورکلی، بهترین روش پیشگیری از ابتلا به HPV دریافت واکسن است. با این حال، روش های دیگر به شرح زیر هستند:
استفاده از کاندوم
کاندوم ها، محافظ های دندانی و دیگر انواع روش های پیشگیری فیزیکی می توانند خطر ابتلا یا انتقال HPV را کاهش دهند.
غربالگری سرطان دهانه رحم
پزشکان با انجام آزمایش پاپ اسمیر زنان 21 تا 65 ساله را از نظر ابتلا به سرطان دهانه رحم غربالگری کرده و تغییرات سلولی غیر طبیعی را شناسایی می کنند.
حفظ وزن مناسب
در یک مطالعه، محققان کمبود فولیک اسید را با افزایش خطر ابتلا به عفونت HPV ارتباط دادند. دیگر تحقیقات بیان داشتند که مصرف بالای مواد مغذی گیاهی همچون ویتامین C می تواند خطر تشکیل سلول های پیش سرطانی را در دهانه رحم کاهش دهد.
علائم HPV
عفونت HPV اغلب هیچ گونه علائم یا مشکل سلامتی برای فرد به وجود نمی آورد. در واقع، بنا بر گفته سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) 90 درصد عفونت های HPV ظرف 2 سال به صورت خود به خود رفع می شوند.
با این حال، در طول این مدت ویروس در بدن فرد وجود داشته و ممکن است بدون اطلاع خود آن را به دیگران منتقل کند. هنگامی که ویروس به صورت خود به خود از بین نرود می تواند سبب بروز عوارض و مشکلات جدی برای سلامتی شود.
زگیل های تناسلی و ناحیه حلق از جمله این موارد هستند. انواع HPV که سبب بروز زگیل می شوند با انواع سرطان زا متفاوت هستند. به همین دلیل، ابتلا به زگیل های تناسلی به معنای ابتلای فرد به سرطان نخواهد بود. سرطان های ناشی از HPV اغلب تا زمان رسیدن به مراحل انتهایی، علائمی از خود نشان نمی دهند.
غربالگری های متداول می توانند به تشخیص زود هنگام مشکلات مرتبط با HPV کمک کرده و پیش آگهی و احتمال زنده ماندن فرد را افزایش دهند.
علائم HPV در مردان
با این که بسیاری از مردان مبتلا به عفونت HPV دچار هیچ گونه علائمی نمی شوند، برخی بروز زگیل های تناسلی را تجربه می کنند. در صورت مشاهده هر گونه برآمدگی یا ضایعه غیر طبیعی بر روی آلت تناسلی مردانه، کیسه بیضه یا مقعد خود باید به پزشک مراجعه کرد.
انواعی از HPV می توانند سبب سرطان آلت تناسلی مردانه، مقعد و گلو در مردان شوند. برخی مردان همچون مردان مفعول در رابطه جنسی مقعدی یا دارای سیستم ایمنی تضعیف شده، از نظر ابتلا به سرطان های مرتبط با HPV در معرض خطر بالا تری هستند.
علائم HPV در زنان
تخمین زده می شود که 80 درصد زنان در طول زندگی خود حداقل به یک نوع از HPV مبتلا می شوند. بسیاری از زنان همچون مردان در هنگام ابتلا به HPV هیچ علائمی نداشته و عفونت بدون ایجاد هر گونه مشکل سلامتی رفع می شود.
برخی زنان بروز زگیل های تناسلی در داخل واژن، داخل یا اطراف مقعد و روی دهانه رحم یا فرج را تجربه می کنند. در صورت مشاهده هر گونه زائده یا برآمدگی غیر طبیعی در داخل یا اطراف ناحیه تناسلی باید به پزشک مراجعه شود.
واکسن گارداسیل به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) رسیده و می تواند در پسران و دختران استفاده شود. در صورتی که این واکسن قبل از قرار گیری در معرض ویروس به زنان یا دختران تزریق شود از اغلب موارد سرطان دهانه رحم پیشگیری می شود. واکسینه کردن پسران در برابر انواع HPV می تواند به محافظت بیشتر از زنان نیز منجر شود.
دکتر هوشنگ قوامی جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و ناباروری و ناتوانی جنسی مردان در تهران
علی دوشنبه ۵ مهر ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 246 مشاهده پرسش 