درمان سنگ مثانه با توجه به علائم آن

درمان سنگ مثانه راه ها و روش هایی دارد که از جمله ی آن ها می توان به راه های جراحی و همچنین درمان دلایل زمینه ای نام برد. در این مقاله درباره ی راه های درمان این بیماری صحبت شده است. 

سنگ مثانه یا سیستولیت در اثر تجمع مواد معدنی به وجود می آید. هنگامی که مثانه به طور کامل تخلیه نمی شود امکان تشکیل این سنگ ها فراهم می شود. ادرار باقی مانده در مثانه غلیظ شده و مواد معدنی آن به کریستال تبدیل می شوند. 

گاهی اوقات، این سنگ ها در زمانی که هنوز اندازه کوچکی دارند به صورت خود به خود دفع می شوند. در مواقع دیگر، سنگ های مثانه می توانند توسط دیواره مثانه یا میزنای به دام افتند. میزنای به مجرایی گفته می شود که ادرار را از کلیه به مثانه هدایت می کند. 

در صورت بروز این وضعیت، کریستال های معدنی بیشتری تشکیل شده و با گذشت زمان بزرگ تر می شوند. سنگ های مثانه با اینکه می توانند مدتی را در مثانه باقی بمانند؛ اما همیشه سبب بروز علائم نمی شوند. 

این سنگ ها معمولا هنگامی یافت می شوند که فرد با اهداف درمانی دیگری تحت آزمایش تصویر برداری با اشعه ایکس قرار می گیرد. در صورت وجود سنگ های بزرگ تر در مثانه امکان دارد نیاز به مداخله پزشکی باشد. 

در حالی که گاهی اوقات تنها یک سنگ در مثانه تشکیل می شود، در مواقع دیگر گروهی از سنگ ها به وجود می آیند. شکل سنگ های مثانه متفاوت بوده و از کروی تا اشکال نامنظم را شامل می شوند.

با اینکه کوچک ترین سنگ های مثانه به سختی توسط چشم غیر مسلح دیده می شوند اما برخی از آن ها می توانند تا اندازه چشم گیری رشد کنند. بر اساس رکورد های گینس، بزرگ ترین سنگ مثانه که در درمان سنگ مثانه خارج شده، وزنی نزدیک به 2 کیلوگرم و ابعادی معادل 17.9 در 12.7 در 9.5 سانتی متر داشته است.

اندازه سنگ مثانه

راه های تشخیص سنگ مثانه

برای درمان سنگ مثانه نیاز به بررسی اندازه و نوع آن می باشد. تشخیص سنگ های مثانه می تواند شامل موارد زیر باشد:

1- معاینه فیزیکی

پزشک جهت حس کردن مثانه و بررسی تورم آن، ناحیه پایینی شکم را لمس می کند. همچنین، برای بررسی بزرگی پروستات نیز یک معاینه مقعدی دیجیتال انجام می شود. افراد باید هر گونه علامت یا نشانه ادراری خود را با پزشک در میان بگذارد.

2- آزمایش ادرار

یک نمونه ادرار از بیمار گرفته شده و از نظر داشتن مقادیر میکروسکوپی خون، باکتری، کریستال های مواد معدنی و همچنین عفونت های مجاری ادراری بررسی می گردد. این عفونت ها می توانند عامل یا نتیجه بروز سنگ های مثانه باشند.

3- سی تی اسکن

در تصویر برداری سی تی اسکن با استفاده از اشعه ایکس و پردازش های کامپیوتری، تصاویر واضحی از نواحی داخلی بدن به دست می آید. این تصویر برداری توانایی نمایش کوچک ترین سنگ ها را نیز دارد. سی تی اسکن یکی از حساس ترین آزمایش ها برای تشخیص تمامی انواع سنگ های مثانه می باشد.

4- سونوگرافی

سونوگرافی با ارسال امواج صوتی و دریافت انعکاس آن ها از اندام ها و دیگر ساختار های بدن تصاویری را ایجاد می کند که به تشخیص سنگ های مثانه کمک می کنند.

5- اشعه ایکس

تصویر برداری اشعه ایکس از کلیه ها، میزنای و مثانه در تعیین ابتلا به سنگ مثانه کمک می کند. ناگفته نماند که برخی انواع سنگ ها را نمی توان به وسیله نوع رایج این تصویر برداری مشاهده کرد.

آزمایش ادرار برای درمان سنگ مثانه

روش های درمان سنگ مثانه به طور مستقیم

معمولا برای برداشت و درمان سنگ مثانه نیاز به جراحی می باشد. با اینکه احتمال دارد بتوان با مصرف مقادیر زیاد آب این سنگ ها را دفع کرد اما در صورت عدم امکان تخلیه مثانه این روش موثر نخواهد بود.

1- سیستولیتولاپکسی از طریق میزراه

سیستولیتولاپکسی از طریق میزراه رایج ترین فرایند درمان بزرگسالان مبتلا به سنگ مثانه می باشد. در این روش، جراح یک لوله کوچک، غیر منعطف و دارای دوربین را به داخل میزراه و سپس مثانه وارد می کند. 

این دوربین جهت کمک به تعیین محل سنگ های مثانه به کار می رود. پزشک با استفاده از یک ابزار خرد کننده، اشعه لیزر یا امواج صوتی سنگ های مثانه را به قطعات کوچک تری تقسیم می کند تا با مصرف آب فراوان از طریق ادرار به بیرون هدایت شوند. 

این فرایند درمانی تحت بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام می شود؛ به همین دلیل بیمار در حین آن درد یا ناراحتی احساس نمی کند. 

به دلیل اینکه خطر ابتلا به عفونت در حین انجام سیستولیتولاپکسی وجود دارد، پزشک برای پیشگیری مصرف یک دارو های آنتی بیوتیک را نیز تجویز می کند. علاوه بر آن، احتمال اندک آسیب به مثانه نیز وجود دارد.

2- سیستولیتولاپکسی سوپراپوبیک از راه پوست

این روش بیشتر برای درمان سنگ مثانه کودکان و با هدف پیشگیری از آسیب به میزراه انجام می شود. البته، این نوع سیستولیتولاپکسی گاهی اوقات برای بزرگسالان مبتلا به سنگ های بزرگ مثانه نیز به کار می رود.

در این روش به جای وارد کردن یک لوله به میزراه، جراح برشی کوچک بر پوست ناحیه پایینی شکم و یک برش دیگر بر مثانه ایجاد کرده تا سنگ های مثانه را خارج کند. این جراحی توسط یک پزشک جراح عمومی انجام می شود.

سیستوسکوپی

3- سیستوستومی باز

سیستوستومی باز اغلب برای برداشت و درمان سنگ مثانه در مردان مبتلا به بزرگی شدید پروستات یا سنگ های بزرگ مثانه استفاده می شود. 

این روش نیز همانند روش بالا بوده با این تفاوت که جراح برشی به مراتب بزرگ تر بر روی شکم و مثانه ایجاد می کند. امکان دارد سیستوستومی باز با جراحی های دیگر نیز همراه شود. 

از جمله این موارد می توان به جراحی برداشت نسبی یا کامل پروستات و دیورتیکول مثانه اشاره کرد. دیورتیکول مثانه فضای کیسه مانند است که در بافت پوشاننده مثانه به وجود می آید. 

معایب سیستوستومی باز شامل درد بیشتر پس از جراحی و مدت بهبودی طولانی تر نسبت به جراحی های دیگر می شوند. با این حال، در صورت بزرگ بودن سنگ مثانه انجام سیستوستومی باز نیاز است. بیمار تا 1 یا 2 روز پس از جراحی باید از کاتتر ادراری استفاده کند.

عوارض جراحی سنگ مثانه چیست؟

رایج ترین عارضه جراحی سنگ مثانه، عفونت مثانه یا میزراه است که با عنوان عفونت مجاری ادرار (UTI) شناخته می شود. از هر 10 نفری که تحت جراحی مثانه قرار می گیرند 1 نفر به عفونت های مجاری ادرار ابتلا می یابد. این عفونت ها با مصرف دارو های آنتی بیوتیک درمان می شوند.

مراقبت های بعد از جراحی

پس از انجام جراحی سیستولیتولاپکسی میزراه یا سوپرا پوبیک پوستی، فرد با هدف بهبودی چند روزی را در بیمارستان بستری می شود. در صورت داشتن سابقه سیستوستومی باز امکان دارد بستری فرد طولانی تر شود. 

پس از جراحی از بیمار خواسته می شود تا در یک جلسه ملاقات با پزشک شرکت کند. در این ملاقات پزشک می تواند با استفاده از تصویر برداری اشعه ایکس یا سی تی اسکن وجود تمامی قطعات سنگ های مثانه را بررسی کند.

درد مثانه

درمان علت های زمینه ای

پس از برداشته شدن سنگ های مثانه، جهت پیشگیری از بروز سنگ های جدید باید علت زمینه ای این بیماری درمان شود.

1- بزرگی پروستات

بزرگی پروستات را می توان با مصرف دارو ها درمان کرده و از اندازه آن کاست. این کار فشار وارد شده بر مثانه را برداشته و دفع ادرار را آسان تر می کند. در صورت موثر نبودن دارو ها، امکان دارد نیاز به جراحی برداشت نسبی یا کامل پروستات باشد.

2- مثانه نوروژنیک

مثانه نوروژنیک به عدم توانایی کنترل مثانه در اثر آسیب عصبی گفته می شود. ابتلای همزمان به سنگ مثانه و مثانه نوروژنیک می تواند نشانه نیاز به تغییر نحوه تخلیه مثانه باشد. در این شرایط امکان دارد بیمار به موارد زیر نیاز داشته باشد:

1- تلاش بیشتر جهت جایگذاری صحیح کاتتر ادراری

2- تغییر نوع کاتتر مصرفی

3- مصرف دارو برای کمک به کنترل مثانه

3- سیستوسل

برخی افراد مبتلا به سیستوسل می توانند با استفاده از ابزاری به نام رحم بند درمان شوند. سیستوسل یک بیماری است که در آن دیواره مثانه ضعیف شده و بر روی رحم می افتد. 

ابزار رحم بند به گونه ای طراحی شده که با اندازه کاملا مناسب در واژن جای گرفته و مثانه را در جای مناسب خود نگه دارد. امکان دارد، موارد شدید تر سیستوسل به جراحی تقویت و حمایت دیواره های مثانه نیاز داشته باشند.

4- دیورتیکول مثانه

دیورتیکول مثانه با جراحی برداشته می شود. دیورتیکول مثانه یک فضای کیسه مانند است که در دیواره مثانه به وجود می آید.

درمان سنگ مثانه با درمان علت های زمینه ای

پیشگیری از ابتلا به سنگ مثانه

از آنجایی که سنگ های مثانه توسط طیفی از بیماری ها به وجود می آیند، هیچ راه مشخصی برای پیشگیری از آن ها وجود ندارد. با این حال، در صورت مشاهده هر گونه علائم ادراری غیر طبیعی باید هر چه زود تر به پزشک مراجعه شود. 

از جمله این علائم می توان به درد، تغییر رنگ و خون اشاره کرد. نوشیدن مقادیر زیاد آب نیز به از بین رفتن هر گونه سنگ در حال تشکیل کمک می کند.

برخی افراد مبتلا به عفونت های مجاری ادرار احساس می کنند که پس از دفع ادرار مقداری از آن در مثانه باقی مانده است. در این موارد، بهترین کار دفع مجدد ادرار 10 تا 20 ثانیه پس از مرتبه اول می باشد. 

این کار دفع دو مرتبه ای نام داشته و می تواند در پیشگیری از تشکیل سنگ های مثانه مفید باشد. برخی تحقیقات بیان دارند که در صورت ابتلا به بزرگی پروستات، نشستن در هنگام دفع ادرار می تواند به تخلیه بهتر مثانه کمک کند. 

با انجام این روش می توان روند تشکیل سنگ های مثانه را آهسته کرده یا از آن جلوگیری کرد.

دکتر هوشنگ قوامی متخصص کلیه و مجاری ادراری

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

برای ثبت پرسش خود از دکتر می توانید از این قسمت استفاده کنید.پاسخ شما تا 5روز از طریق پیامک و ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد.

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)

  • تصویر کاربر قادری جمعه ۲۱ آبان ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 951 مشاهده پرسش
    سلام وقت به خیر پدر من 40 روز پیش عمل باز جراحی سنگ مثانه انجام دادند ابتدا قرار بود با لیزر انجام شود متاسفانه حین عمل سر لیزر در ناحیه گیر کرده و دکتر دستور دادند جراحی باز شود بعد از عمل هم انتی بیوتیک و ... مصرف کردند و کشت ادرار و ... دادند عفونت ندارند اما تکرر ادرار و درد دارند برای پروستات هم دارو مصرف میکنند که مقداری کوچکتر شده الان برای این عوارض چه کاری باید کنند
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی جمعه ۲۱ آبان ۰( 2 سال پیش)

      با سلام روزي يك عدد قرص وزيكر ده ميلي گرم ده روز ميل كنند

  • تصویر کاربر محمد جمعه ۱۲ شهریور ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 358 مشاهده پرسش
    سلام.
    من اصلا سوزش ادرار ندارم و سونوگرافی رفتم گفتن مثانه هیچ مشکلی ندارع ولی موقعی ک ادرار میکنم میخام بلند شم چند قطر ادرار بیرون میاد و بعد چند دقیقه دوباره باید برم ادرار کنم و موقعی ک اب میخورم زود ب زود ادرار میگیرع
    مشکل من چی ؟
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی جمعه ۱۲ شهریور ۰( 2 سال پیش)

      مشكل ورم پروستات مي باشد روزي يك عدد قرص وزيكر ده ميلي گرم ده روز ميل كنيد و روزي دو بار هر بار ١٥ دقيقه ده روز در أب گرم نشسته شود 

  • تصویر کاربر علی پنجشنبه ۱۱ شهریور ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 266 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر، بنده 21 سالمه دو هفته ایی در ناحیه بیضه هام درد داشتم ، چ طرف راست چپ، درد خفیف مستمر،بعد از ازمایش دادن و سونوگرافی ، متوجه شدیم ، ک ادرار ب مقدار خیلی زیادی در مثانه میمونه،و تخلیه نمیشه خوب، ی دکتری چندتا قرص دادن برای ده روز، الان 3 روزه دارم میخورم،ولی ب مشکل نیامدن منی و ارگاسم خشک خوردم ، بعد خوردن این قرصا،ایا روش درمان درست است؟ و چ چیزایی نیازه مصرف کنم ، و دوم اینکه برای اینکه منی بیاد و ب مثانه نره ،چیکار باید کرد، چون واقعا اذیتم میکنه این موضوع و حس خوبی ندارم، عکس های سونو و قرص هارو براتون ارسال کردم با تشکر
    1. تصویر کاربر علی چهارشنبه ۱۰ شهریور ۰( 2 سال پیش)
      اقای دکتر میشه لطفا راهنمایی کنید،🙏🏻ممنون
    2. تصویر کاربر علی چهارشنبه ۱۰ شهریور ۰( 2 سال پیش)
      لطفا ی جوابی میدید ب من ، باتشکر
    3. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی پنجشنبه ۱۱ شهریور ۰( 2 سال پیش)

      با سلام مكسولوكسين را قطع كنيد ميل نكنيد

    4. نمایش سایر 2 پاسخ
  • تصویر کاربر پژمان شنبه ۲۶ تیر ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 357 مشاهده پرسش
    با سلام و عرض ادب
    پدر بنده به علت بزرگی پروستات و عدم توجه به مشکلات ناشی از اون بخاطر عفونت و ناتوانی در دفع ادرار یکی دو سالی هست از سوند استفاده میکنه و با سونوگرافی و سی تی اسکن انجام شده سنگی، به بزرگی حدود 5 سانت در مثانه ایشون رویت شده.متاسفانه با توجه به شرایط قلبی ایشون و مجوز" های ریسک" دکتر قلب بابت عمل جراحی خارج کردن سنگ آیا راهی دیگه ای برای خرد کردن یا کوچکتر کردن سنگ و دفع اون وجود داره؟
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی شنبه ۲۶ تیر ۰( 2 سال پیش)

      با سلام راه ديگري وجود ندارد

  • تصویر کاربر سعیده جمعه ۲۰ فروردین ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 303 مشاهده پرسش
    سلام .آقای دکتر من تقریبا نه سال پیش سنگ دفع کردم ،ولی بعد اون تقریبا اوایل سالی یکبار دچار عفونت ادراری میشدم بعدا سالی دوبار وبعد سه بار وبعد سالی شش بار به همین ترتیب در طول سال تعداد عفونتها زیاد میشد الان رسیده به همیشگی وتقریبا سوزش ادارارم همیشگی هست ،سونوگرافی و آزمایش میرم میگه طبیعی هست همه چیز ولی من همچنان گاهی اوقات درد خفیف وبعضی اوقات درد شدید در کلیه هایم دارم .سوزش هم دایمی هست .چندین دوره داروهای عفونت کلیه واینا هم خوردم ولی همچنان درد وسوزش همیشگی را دارم ، البته آب هم در طول روز زیاد مصرف می کنم.لطفاً راهنمایی کنید چی کار کنم ؟
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی جمعه ۲۰ فروردین ۰( 2 سال پیش)

      هر ٨ ساعت يك عدد قرص فنازومكس ده روز ميل كنيد و روزي دو بار هر بار ١٥ دقيقه در أب گرم نشسته شود ده روز

  • تصویر کاربر محمد سه شنبه ۴ آذر ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 339 مشاهده پرسش
    سلام مردی 56 ساله ام حدود 10 روزی است. خصوصا صبح تکرر ادرار داشته بعد از تخلیه دوبار احساس پر بودن مثانه داشنه وبه خو بی دفع میشود وهیچ علاعم دیگری ندارم
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی سه شنبه ۴ آذر ۹۹( 3 سال پیش)

      روزي يك عدد قرص وزيكر ده ميلي گرم ده روز ميل كنيد

  • تصویر کاربر راضیه شنبه ۱۲ مهر ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 362 مشاهده پرسش
    سلام وعزص ادب. من مدت سه هفته هست سوزش وفشار زیادی روی مثانه ام دارم که با کمر درد همراه است ودفع ادارم به سختی انجام میشه وتخلیه نمیشه وخیلی کم شده است نسب به قبل وبا وجود اینهمه مایعاتی که مصرف میکنم البته دفع مدفعوم هم به سختی انجام میشه وتخلیه نمیشه وخیلی کم شده است و یک سال پیش هم اینطوری شده بودم که با تجویز سیبروفلاکساسین 500 روزی دو عدد بهتر میشدم با اینکه شش ورق روزی دوتا قرص مصزف کزدم بهبودی نداشتم وباز فشار وسوزش درد را در مثانه دارم با کمر درد خفیف الته زمانهایی که دراز میکشم ویا موقع خاب این حالت رو ندارم ولی به محض بلند شدن شروع میشه سوزش ودرد وسونو گرافی کلیه گبد وطحال هم گرفتم همه چی نرمال بود میخاستم علت این درد و درمانش رو بفرمایید لطفا متشکرم
    1. تصویر کاربر دکتر هوشنگ قوامی شنبه ۱۲ مهر ۹۹( 3 سال پیش)

      روزي دو بار هر بار ١٥ دقيقه در أب گرم نشسته شود و روزي يك عدد شياف ايندومتاسين صد ميلي گرم استعمال كنيد ده روز و روزي يك عدد كپسول امنيك ميل كنيد ده روز

درحال دریافت اطلاعات
پرسش از دکتر